INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
|
|
Jezioro WoszczelskiePowierzchnia : 370 ha Kod obszaru : PLH28_06 Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa) Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP Opis : Prawie połowę obszar zajmuje jezioro, pozostałą część siedliska rolnicze (ponad jedna trzecia obszaru), lasy iglaste i tereny zantropogenizowane.
Chroniony obszar położony jest w środkowej części Pojezierza Ełckiego, o urozmaiconej rzeźbie terenu. Pojezierze Ełckie przycinają dwie strefy oddziaływania wód fluwioglacjalnych. W sąsiedztwie powstało szereg jezior o dużej powierzchni, takie jak Krukiln, Wydmińskie, Jędzelek i Sawinda, których misy jeziorne wyznaczają ślad zasypanej rynny lodowcowej. Obszar utworzono w celu ochrony mezotroficznego jeziora Woszczelskiego oraz torfowiska przejściowego.
Jezioro Woszczelskie powstało w wyniku wytapiania się wśród piasków brył martwego lodu. Jest zbiornikiem otwartym hydrologicznie, o powierzchni 172,6 ha i głębokości maksymalnej 10,6 m oraz średniej 3,3 m. W południowo-środkowej jego części znajduje się pagórkowata wyspa, o powierzchni 1,7 ha. Zbiornik jest długi na ponad 2,5 km i szeroki na około 1,2 km. Długość linii brzegowej wynosi 8,3 km.
Ważnym siedliskiem jest również torfowisko przejściowe, znajdujące się w południowo-wschodniej części obszaru, między małymi, eutroficznymi zbiornikami, powstałymi w miejscu wyrobisk kopalni żwiru. Zbiorniki opisywanego obszaru regulują stosunki wodne najbliższego otoczenia, w tym wymienionego torfowiska.
Głównymi elementami obszaru "Jezioro Woszczelskie" są: mezotroficzne jezioro, zbiorniki eutroficzne, torfowisko przejściowe oraz niewielkie powierzchnie łąkowe (wilgotne łąka trzęślicowa i dwie powierzchnie świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie) i niewielki fragment niżowego łęgu jesionowo-olszowego, który rozwija się wzdłuż cieku łączącego jeziora Sawinda Wielka z Woszczelskim.
Jezioro Woszczelskie stanowi siedlisko występowania zbiorowisk ramienic oraz rzadkich gatunków naczyniowych roślin zanurzonych. W obrębie zbiorowisk ramienic zidentyfikowano pięć gatunków, które znajdują się rejestrze Czerwonej Listy glonów w Polsce. Spośród nich, trzy gatunki: ramienica zwyczajna, ramienica przeciwstawna i ramienica krucha posiadają kategorię narażonych na wymarcie, a dwa gatunki: ramienica omszona i krynicznica tępa zaliczono do rzadkich.
Z roślin naczyniowych do gatunków ściśle chronionych należą: pływacz zwyczajny, kruszczyk błotny i kukułka krwista, a do częściowo chronionych grążel żółty. Do rzadkich roślin wodnych należy jezierza morska, wywłócznik okółkowy i rdestnica wydłużona, a z torfowiskowych skrzyp pstry.
Brzegi jeziora oraz wypłycenia obficie porasta roślinność szuwarowa. Ma ona duże znaczenia dla występującej tu fauny kręgowców i bezkręgowców. Zbiorowiska szuwarowe wykorzystywane są jako schronienie oraz miejsca lęgowe i tarliskowe. Na południe od jeziora Woszczelskiego znajduje się przyrodniczo cenne torfowisko przejściowe, o niewielkiej powierzchni, gdzie wśród torfowców obficie rozwija się skrzyp pstry - gatunek stanowiący relikt glacjalny oraz chronione stroczyki: bardzo liczny kruszczyk błotny i rzadszy kukułka krwista. Florę tego siedliska dodatkowo wzbogaca występowanie dwóch gatunków gruszyczek: gruszyczka okrągłolistna i gruszyczka mniejsza.
Dane zaktualizowano w 2009 r. Interpretacja turystyczna :
Ełk to miasto i gmina w województwie warmińsko-mazurskim. Od 1 stycznia 1999 roku jest stolicą powiatu ełckiego. Miasto jest też stolicą Mazur.
Ełk położony jest na przecięciu dróg prowadzących do Białegostoku 65, Augustowa i Olsztyna 16. Stanowi także ważny węzeł kolejowy, krzyżują się tu linie do Białegostoku (przedłużona do Brześcia, zelektryfikowana w 1990), Korsz, Gołdapi, Olsztyna i Czerwonki. Z Ełku można też wyjechać zabytkową kolejką wąskotorową, obsługującą linie Turów-Zawady Tworki. Komunikację autobusową zapewnia lokalny oddział przedsiębiorstwa PKS Suwałki. Ełk posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Warszawą, Białymstokiem, Łomżą, Suwałkami, Piszem, Giżyckiem, Oleckiem, Augustowem, Grajewem i Gołdapią.
Ełk ma około 131 km linii autobusowych, po których kursuje 29 autobusów MZK. Miejski Zakład Komunikacji prowadzi obecnie 16 linii autobusowych. Autobusy przejeżdżają rocznie ponad 1,5 mln km i przewożą 4,8 mln pasażerów.
W mieście znajduje się 156 dróg miejskich, i 7 zarządzanych przez GDDKiA.
Na terenie miasta działa Ełckie Centrum Kultury, w którym istnieje między innymi Teatr Współczesny w Ełku, Ełcki Teatr Tańca, Teatr 30 Minut, Mazurski Zespół Pieśni i Tańca EŁK. Dom kultury posiada pracownie: modelarską, ceramiczną, plastyczną i fotograficzną.
Ełckie Centrum Kultury oprócz mniejszych działań, realizuje cztery wielkie festiwale:
- Folklorystyczny Festiwal Dzieci i Młodzieży TĘCZA
- Festiwal Tańca Współczesnego IMPRESJE
- Festiwal Sztuk Pirotechnicznych EŁK, OGIEŃ & WODA (wcześniej Festiwal Teatrów Plenerowych EŁK, WIND & FIRE)
- Mazurskie Lato Kabaretowe MULATKA
W Ełckim Centrum Kultury działają różnorodne grupy:
- Mazurski Zespół Pieśni i Tańca EŁK
- Ełcki Teatr Tańca
- Teatr Współczesny
- Teatr 30 Minut
- Poeci XXI wieku
- Zespół Seniora POJEZIERZE
- Grupa Tańca Współczesnego ABC
- Dyskusyjny Klub Filmowy KINOMAN
- Pracowania modelarska
- Pracownia ceramiczna
- Pracownia plastyczna
- Pracownia fotograficzna
W Ełku tradycyjnie jak co roku w sezonie letnim na plaży miejskiej, bądż na placu Jana Pawła II odbywają się imprezy z cyklu "Mazurskie Lato Muzyczne". W ostatnich latach miasto ma najlepszą ofertę gwiazd w regionie północno-wschodniej polski. Występowali tu tacy artyści jak: Boney M, Zakopower, Bajm, Feel, Anna Maria Jopek, Łzy, September Kalwi & Remi, C-bool, Shaun Baker feat. Maloy, Maryla Rodowicz, Hey, Ptaky, Papa Dance, Deus Meus, Stare Dobre Malżenstwo, Kasa Chorych, Don Wasyl, Velvet Global Deejays, Danzel, In-Grid, Ann Winsborn, Raptile, Mandaryna, Szymon Wydra, Stachursky, Bartek Wrona, Jeden Osiem L, Doda, De Mono, Myslovitz, Pih, Lady Pank, Pudelsi, Wilki, Patrycja Markowska, Kasia Cerekwicka, Blue Cafe, Ewelina Flinta, Janusz Laskowski, Kasia Kowalska, Kombi, Perfekt, Reni Jusis, Sistars, Varius Manx, Boys i wiele innych gwiazd.
Mieszkańcom i przyjezdnym miasto oferuje ciekawe szlaki turystyczne. Na piesze lub rowerowe wycieczki, a zimą narty poleca się szlak im. Michała Kajki (37 km, z Ełku do Skomacka Wielkiego), szlak tatarski (19 km) i trasę Mazur Garbatych z Ełku do Gołdapi (135 km). Rowerem z miasta się również wybrać do Grajewa, Rajgrodu, Olecka, Augustowa, Orzysza, Szarejek lub Woszczel. W Ełku zaczynają się też dwie trasy wodne: do Czerwonego Dworu (80 km) i szlak kajakowy prowadzący na Jezioro Orzysz (40 km). Ciekawą propozycję turystyczną stanowi możliwość przejażdżki zabytkową kolejką wąskotorową.
Warto zobaczyć:
- Katedra pw. św. Wojciecha w Ełku (XIX wiek).
- Ruiny zamku krzyżackiego na wyspie Jeziora Ełckiego (XIV wiek)
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (poewangelicki) z XIX wieku, z wieży kościoła grany jest Hejnał Ełku.
- Ełcka Kolej Wąskotorowa
- Domy mieszkalne (XIX wiek)
- Kamienice z przełomu XIX i XX wieku
- Kościół Chrześcijan Baptystów (1908 rok)
- Wieża Ciśnień (1895 rok)
- Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła
- Plac i pomnik Jana Pawła II
- Pomnik Michała Kajki
- Park Solidarności
- Promenada wzdłuż Jeziora Ełckiego
- Akwen na osiedlu Północ II
- Centrum Edukacji Ekologicznej
- Most nad Jeziorem Ełckim
Warmińsko-Mazurska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Staromiejskiej 1 w Olsztynie. Można zapoznać się ze stroną internetową Organizacji: www.warmia-mazury-rot.pl, a w razie szczegółowych pytań skontaktować się drogą mailową: wcit@warmia.mazury.pl. Lokalne organizacje turystyczne (LOT) można odwiedzić w Szczytnie (LOT Powiatu Szczycieńskiego), Nidzicy (LOT Powiatu Nidzickiego), Mrągowie (LOT „Ziemia Mrągowska”), Morągu (LOT „Kraina nie odkrytych tajemnic”), Iławie (LOT Pojezierza Iławskiego i Dorzecza Drwęcy), Ostródzie (Zachodniomazurska LOT w Ostródzie), Lidzbarku Warmińskim (Stowarzyszenie „Dom Warmiński”), Mikołajkach (LOT Mikołajki).
Można również skontaktować się z jedną z lokalnych grup działania: Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich (Węgorzewo), Stowarzyszenie Rozwoju Wsi i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w gminie Biskupiec, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "LIDER w EGO" (Ełk), Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania w Elblągu, Stowarzyszenie LGD "WARMIŃSKI ZAKĄTEK" (Dobre Miasto), Fundacja Lokalna Grupa Działania partnerstwo dla Warmii (Pieniężno, Pakosze), Związek Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki" (Łukta), Związek Stowarzyszeń "Brama Mazurskiej Krainy" (Nidzica). formy ochrony przyrody
Pojezierze Ełckie [ obszar chronionego krajobrazu ],
Zagrozenia : Bezpośrednie zagrożenia dla obszaru, związane są głównie ze zmianami poziomu wód powierzchniowych. W południowej części obszaru, pozostawiono znaczne tereny zajęte przez podmokłe łąki w celu ochrony samego jeziora i stabilizacji poziomu wód. W przypadku Jeziora Woszczelskiego duże zagrożenie stanowi nadmierny rozwój zabudowy letniskowej i rekreacyjnej w bezpośrednim sąsiedztwie brzegów. W większości przypadków nie jest zachowany obowiązujący pas ochronny wokół brzegów. Stwierdzono niszczenie szuwarów w celach rekreacyjnych oraz grodzenie posesji bezpośrednio do lustra wody. Zagrożeniem dla torfowiska przejściowego może być zmiana stosunków wodnych w sąsiadujących niewielkich zbiornikach. Obecnie prace wydobywcze prowadzone są w jednym, południowym zbiorniku, koło miejscowości Chrzanowo. Jeśli nie zostanie naruszona warstwa wodonośna i nie nastąpi obniżenie poziomu wód, praca zakładu nie ma negatywnego wpływu na roślinność tego siedliska.
Wszelkie zmiany w zlewniach bezpośrednich, związane ze zmianą poziomu wód powierzchniowych będą miały bezpośredni, negatywny wpływ na cenne gatunki flory. Siedliska twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea, starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) , niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris), torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) , łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej
i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):bąk [ptak ] bielik [ptak ] błotniak stawowy [ptak ] bocian biały [ptak ] bóbr europejski [ssak] czerwończyk nieparek [bezkręgowiec ] kania czarna [ptak ] kumak nizinny [płaz ] orlik krzykliwy [ptak ] pachnica dębowa* [bezkręgowiec ] traszka grzebieniasta [płaz ] wydra [ssak] zalotka większa [bezkręgowiec ] żuraw [ptak ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny Instytucje, w których można uzyskać informacje o
obszarze:: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie, Al. Marsz. J. Piłsudskiego 7/9, 10-575 Olsztyn, tel. (089) 52 32 378; fax. (089) 52 32 405; e-mail: wkp@uw.olsztyn.pl; http://www.olsztyn.rdos.gov.pl
Wojewódzkie Centrum Informacji Turystycznej; ul. Staromiejska 1, 10-017 Olsztyn, tel.: (089) 53 53 566, fax: (089) 53 53 566,
Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Departament Turystyki; 10-562 Olsztyn,
ul. Emilii Plater 1, tel.: (089) 52 19 450; fax.: (089) 53 53 566; e-mail: dt@warmia.mazury.pl
Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna, ul. Staromiejska 1, Olsztyn, tel.: (089) 53 53 565, 53 53 567, fax.: (89) 53 53 566, e-mail: wcit@warmia.mazury.pl, strona internetowa: http://www.warmia-mazury-rot.pl
GMINY
Ełk,
|