Obszar pokryty w podobnym stopniu przez wody jeziora, siedliska rolnicze, lasy liściaste oraz torfowiska i bagna. Pozostałą niecałą jedną piątą obszaru stanowią łąki i zarośla, lasy mieszane oraz iglaste.
Ostoja nad Oświnem leży w północno-wschodniej części Równiny Sępopolskiej, która jest mezoregionem leżącym w obrębie Niziny Staropruskiej, wchodzącej w skład Pobrzeży Wschodniobałtyckich. Teren ten leży w rozległej niecce o brzegach wzniesionych do 80-100 m n.p.m. i dnie obniżającym się do 40-50 m n.p.m. Jezioro Oświn wraz z przylegającymi do niego obszarami leży w dorzeczu Pregoły. Na charakteryzowanym obszarze dominują gleby bielicowe, których skałą macierzystą są gliny zwałowe lekkie i średnie oraz piaski słabogliniaste i gliniaste. W dolinach cieków i obniżeniach terenowych spotyka się torfy niskie. Lokalnie występują mady średnie i gleby mułowo-torfowe. Na terenie ostoi dominują torfowiska niskie. Torfowiska przejściowe i wysokie należą do rzadki składników krajobrazu. Większość powierzchni mokradeł jest osuszona.
Na obszarze "Ostoi nad Oświnem" stwierdzono obecność 6 rodzajów siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, reprezentowane przez zespoły: grąd subkontynentalny, łęg olszowy, olszowo-jesionowy, bory i lasy bagienne, niżowe łąki użytkowane ekstensywnie, starorzecza i inne naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne, torfowisko wysokie.
Roślinność charakteryzowanego obszaru budują fitocenozy ponad 50 zespołów i zbiorowisk roślinnych. Charakteryzowany obszar jest miejscem występowania ponad 20 gatunków zwierząt "naturowych". Występuje tu kilkanaście gatunków ptaków wpisanych do Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz przynajmniej 10 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. "Ostoja nad Oświnem" jest miejscem występowania 3 ssaków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Ponadto z ww. załącznika odnotowano tu jeszcze: 2 płazy i 1 gada, oraz 3 ryby i 1 chrząszcza.
Teren ostoi to także miejsce występowania licznych gatunków zwierząt chronionych i zagrożonych w Polsce. Wśród nich są m.in.: borsuk, łoś, skójka malarska, szczeżuja olbrzymia, rak błotny i ropucha zielona.
Duże zróżnicowanie siedlisk występujących na terenie ostoi zdecydowało o bogactwie flory tego obszaru. Składa się ona z ponad 550 gatunków roślin naczyniowych; mszaki reprezentuje prawie 70 taksonów. Łącznie na obszarze włączonym do Ostoi Oświńskiej odnotowano 57 chronionych gatunków roślin. Badania porostów wykazały ponad 30 taksonów tych organizmów. Wśród nich są gatunki chronione i zagrożone w skali kraju, m.in.: obrostnica rzęskowata, pawężnica jabłkowata, mąkla tarninowa, odnożyca kępkowa i odnożyca opylona. Odnotowano również chronione gatunki grzybów, wśród nich: purchawicę olbrzymią i smardza jadalnego.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Do ostoi najłatwiej dotrzeć własnym środkiem transportu. Przez jej teren przebiega szlak rowerowy, jednak o chęci skorzystania z niego należy powiadomić Straż Graniczną oraz strażnika rezerwatu. Z pobliskiego Węgorzewa wychodzi jeszcze kilka innych szlaków pieszych i rowerowych. W tej miejscowości znajduje się kilka obiektów zabytkowych: kościół XVII-wieczny z najstarszymi na Mazurach organami, XIV-wieczny zamek krzyżacki, pałac Lehndorffów. W jej okolicy natomiast warto zobaczyć pozostałości kanału mazurskiego, który miał łączyć Mazury z Bałtykiem, bunkry dawnej kwatery Himmlera z Pozezdrzu i grobowiec-piramida rodziny hrabiego Farenheita. Najbliższe ostoi noclegi i punkty żywieniowe znajdują się w Węgorzewie. W rejonie tej miejscowości można również zatrzymać się na licznych polach namiotowych.

Warmińsko-Mazurska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Staromiejskiej 1 w Olsztynie. Można zapoznać się ze stroną internetową Organizacji: www.warmia-mazury-rot.pl, a w razie szczegółowych pytań skontaktować się drogą mailową: wcit@warmia.mazury.pl. Lokalne organizacje turystyczne (LOT) można odwiedzić w Szczytnie (LOT Powiatu Szczycieńskiego), Nidzicy (LOT Powiatu Nidzickiego), Mrągowie (LOT „Ziemia Mrągowska”), Morągu (LOT „Kraina nie odkrytych tajemnic”), Iławie (LOT Pojezierza Iławskiego i Dorzecza Drwęcy), Ostródzie (Zachodniomazurska LOT w Ostródzie), Lidzbarku Warmińskim (Stowarzyszenie „Dom Warmiński”), Mikołajkach (LOT Mikołajki).
Można również skontaktować się z jedną z lokalnych grup działania: Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich (Węgorzewo), Stowarzyszenie Rozwoju Wsi i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w gminie Biskupiec, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "LIDER w EGO" (Ełk), Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania w Elblągu, Stowarzyszenie LGD "WARMIŃSKI ZAKĄTEK" (Dobre Miasto), Fundacja Lokalna Grupa Działania partnerstwo dla Warmii (Pieniężno, Pakosze), Związek Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki" (Łukta), Związek Stowarzyszeń "Brama Mazurskiej Krainy" (Nidzica).

Głównymi zagrożeniami dla ostoi są: eutrofizacja i wypłycanie Jeziora Oświn, eutrofizacja torfowisk, zaprzestanie użytkowania łąk i ich zalesianie, presja łowiectwa (szczególnie dotyczy to ssaków) wyrażająca sie znaczną liczbą ambon rozmieszczonych na obrzeżach rezerwatów. Znacznym zagrożeniem dla fauny jest kłusownictwo. Zagrożeniem dla lasów jest masowe występowanie szkodników: dębu - opiętka dwuplamkowego i jesionu - jesionowca pstrego.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Al. Marsz. J. Piłsudskiego 7/9, 10-575 Olsztyn
tel. (089) 52 32 378; fax. (089) 52 32 405
e-mail: wkp@uw.olsztyn.pl; http://www.olsztyn.rdos.gov.pl

Wojewódzkie Centrum Informacji Turystycznej
ul. Staromiejska 1, 10-017 Olsztyn
tel.: (089) 53 53 566 , fax: (089) 53 53 566

Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Departament Turystyki
10-562 Olsztyn, ul. Emilii Plater 1
tel.: (089) 52 19 450; fax.: (089) 53 53 566
e-mail: dt@warmia.mazury.pl

Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna
ul. Staromiejska 1, Olsztyn
tel.: (089) 53 53 565, 53 53 567, fax.: (89) 53 53 566
e-mail: wcit@warmia.mazury.pl, strona internetowa: http://www.warmia-mazury-rot.pl

Nadleśnictwo Borki wchodzące w skład Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku

Nadleśnictwo Srokowo z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie