NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Ostoja koło Promna

Powierzchnia : 1420.4 ha
Kod obszaru : PLH30_02
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Ostoja obejmuje fragment młodoglacjalnego krajobrazu środkowo-poznańskiej moreny czołowej i moreny dennej urozmaiconego wodami stojącymi i torfowiskami o od dawna rozpoznanych walorach przyrodniczych i objętego różnymi formami ochrony. Największe znaczenie mają tu duże kompleksy lasów liściastych. Do najcenniejszych obiektów przyrodniczych omawianego obszaru zaliczyć trzeba duże powierzchnie dobrze zachowanych lasów grądowych Galio sylvatici-Carpinetum oraz torfowisko przejściowe wokół jeziora Kazanie. Torfowisko to chroni populację lipiennika loesela, wielu rzadkich gatunków torfowiskowych oraz zatoczka łamliwego, a także fitocenozy łąk ramienicowych. Jest to obecnie najcenniejszy obiekt tego typu na terenie ostoi, gdyż w innych, na przykład nad jeziorem Dębiniec obserwuje się stałe ubożenie flory i zanikanie jej najcenniejszych elementów. Roślinność torfowisk nakredowych reprezentowana jest głównie przez fitocenozy zespołu Cladietum marisci obecne nad jeziorem Dębiniec i Drążynek. Inne zasługujące na uwagę siedliska to niewielkie powierzchniowo płaty łęgu źródliskowego Fraxino-Alnetum cardaminetosum amarae.
Na terenie ostoi stwierdzono 9 typów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, zajmujących około 32,3% powierzchni ostoi, a także niewielką populację gatunku rośliny z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG lipiennika loesela. We florze stwierdzono poza tym kilkanaście gatunków cennych przyrodniczo: z Polskiej Czerwonej Listy, rzadkich i zagrożonych w regionie m.in.: turzyca bagienna, rosiczka długolistna, rosiczka okrągłolistna, pływacz drobny, a także innych objętych ochroną prawną. Występują tu gatunki z czerwonej listy zwierząt, m.in. zawijka pospolita, groszkówka kulista.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Obszar rozciąga się prostopadle, między drogą krajowa nr 5 (Poznań – Gniezno) a drogą wojewódzka nr 434 (Kostrzyn – Łubowo). Do obszaru można dojechać pociągiem do Pobiedzisk lub Promna (stacja PKP) lub autobusami m.in. PPKS z Poznania. Znad jeziora Malta można dotrzeć do Pobiedzisk szlakiem rowerowym Poznań – Gniezno. Szlak poprowadzono przez tereny leśne i dolinę Cybiny, dzięki temu można zobaczyć ciekawe fragmenty Parku Krajobrazowego „Promno”.
Obszar stanowi dobre miejsce do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej a także wędkarstwa. Jednakże ze względu na dużą atrakcyjność rekreacyjną tego obszaru i presje turystyczną należy uprawiać turystykę w tym rejonie niezwykle rozważnie. Zarówno ostoja jak i dolina Cybiny, ze względu na bogactwo i mozaikowatość siedlisk to świetne miejsca do prowadzenia obserwacji przyrodniczych.
Miejsca noclegowe można znaleźć w pokojach gościnnych i na kwaterach agroturystycznych w Promnie, Pobiedziskach i pozostałych miejscowościach obszaru. Można także nocować w samym Poznaniu lub Swarzędzu. Analogicznie ma się sytuacja z restauracjami, barami, kawiarniami, choć główna bazę gastronomiczna stanowi Poznań.
Informacje turystyczne: w Centrum Informacji Turystycznej w Poznaniu; w  Oddziale Wielkopolskiego PTTK.

formy ochrony przyrody
Park Krajobrazowy Promno [ park krajobrazowy ],
Jezioro Dębiniec [ rezerwat przyrody ],
Jezioro Drążynek [ rezerwat przyrody ],
Las liściasty w Promnie [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia :

Teren ostoi położony niedaleko Poznania i w bezpośrednim sąsiedztwie Pobiedzisk jest wykorzystywany rekreacyjnie, głównie jako miejsce turystyki weekendowej. Na obrzeżu ostoi usytuowane są osiedla letniskowe. W wyniku presji rekreacyjnej obserwuje się stałe ubożenie flory w rezerwacie Dębiniec, a fauna płoszona jest przez hałas (quady i motory). Do podstawowych zagrożeń siedlisk jeziornych należy zaliczyć eutrofizację i organiczne zanieczyszczenia wód powodujące w pierwszej kolejności eliminację gatunków dużych ramienic i ich zbiorowisk, a następnie zanurzonych roślin naczyniowych i ich zbiorowisk, szczególnie rzadkich i wykazujących optimum występowania w wodach o niskiej trofii. Prowadzi to do dominacji szuwaru i jednogatunkowych zbiorowisk roślin preferujących siedliska żyzne. Istotnym czynnikiem degradacji jezior i siedlisk zajmowanych przez roślinność wodną jest presja związana z rekreacją i nadmiernym wykorzystaniem kąpielisk (Jez. Dębiniec). Roślinność szuwarowa zagrożona jest głównie mechanicznym usuwaniem na skutek tworzenia dzikich plaż i kładek. W ten sposób strefa ochronna, barierowa, w postaci zwartego szuwaru zostaje przerwana, co intensyfikuje spływy ze zlewni. Na ustąpienie wielu rzadkich elementów flory wpłynęło także zaniechanie użytkowania i wtórna sukcesja roślinności leśnej.
Na siedliska lasów liściastych - grądów i dąbrów wprowadzane były monokultury sosnowe, a także innych gatunków, obcych geograficznie np. daglezja zielona, żywotnik zachodni, orzesznik pięciolistkowy. W ostatnim czasie notuje się także wkraczanie gatunków inwazyjnych - czeremchy amerykańskiej i niecierpka drobnokwiatowego.

Siedliska
twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea,
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis)* ,
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bocian czarny      [ptak ]
bóbr europejski     [ssak]
kumak nizinny     [płaz ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
zatoczek łamliwy     [bezkręgowiec ]
żuraw     [ptak ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
lipiennik Loesela,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu
28 Czerwca 1956 r. 223/229, 61-485 Poznań
tel. (61) 831 11 77, fax (61) 831 11 99
e-mail: sekretariat.poznan@rdos.gov.pl, http://poznan.rdos.gov.pl/



GMINY
Pobiedziska,