NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dolinki Jurajskie

Powierzchnia : 886.5 ha
Kod obszaru : PLH120005
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Obszar leży na wysokości od 280 do 512 m n.p.m. O jego niepowtarzalnym charakterze decydują wapienie górnojurajskie, pokryte warstwą lessu wieku jurajskiego. Tworzą one urokliwe.
Jest to uprawiana wyżyna, z wciętymi dolinami potoków - skalistych jarów krasowych, zwykle zwężonych u wylotu i zamkniętych skalnymi bramami. Zbocza urozmaicają różnorodne formy skalne: maczugi, bastiony lub masywy, z których bardziej skaliste i strome są wschodnie zbocza dolin. Występują w nich liczne jaskinie z bogatą szatą naciekową. Zbocza dolin porośnięte są niewielkimi kompleksami lasów grądowych i bukowych. Dominują różnorodne zespoły buczyn (żyzna buczyna karpacka, ciepłolubna buczyna storczykowa, kwaśna buczyna niżowa) i grądów, w mniejszym stopniu występują bory mieszane, łęgi olszowe oraz jaworzyna górska. Wąwozami płyną potoki i z nimi związane są płaty szuwarów i turzycowiska, a także łąki i pastwiska. Dolne partie zboczy dolin pokryte są murawami kserotermicznymi i ciepłolubnymi zaroślami.
Obszar należy do terenów o wysokiej bioróżnorodności. Stwierdzono tu występowanie 10 rodzajów siedlisk załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Najcenniejsze są murawy kserotermiczne, płaty buczyn, grądów i sporadycznie jaworzyn. Notowano tu obecność 9 gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Znajduje się tu locus classicus brzozy ojcowskiej Betula oycoviensis. Występują tu licznie inne rzadkie i zagrożone gatunki roślin naczyniowych i zwierząt, w tym w tym 7 gatunków nietoperzy.
Lasy liściaste 68%
Lasy mieszane 12%
Siedliska rolnicze (ogólnie) 20%

Dane zaktualizowano w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Obszar składa się z 10 enklaw leżących między drogami Kraków – Olkusz i Kraków - Trzebinia. Do poszczególnych enklaw ostoi można dojechać drogami lokalnymi, odchodzącymi od tych wyżej wymienionych.
Region ten dysponuje różnymi atrakcjami turystycznymi (np. zespół urbanistyczny Krakowa), z których najpopularniejsze to zamki szlaku orlich gniazd np. Tenczyn, Rudno, Morawica. Bogactwo przyrodnicze obszaru sprzyja rozwojowi ekoturystyki, której amatorzy odwiedzać mogą: Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie (21245,32 ha; 1981) z 5 rezerwatami przyrody: Dolina Racławki (473,9 ha; 1990), Dolina Szklarki (47,3 ha; 1989), Dolina Eliaszówki (109,6 ha; 1989), Dolina Kluczwody (35,22 ha; 1989), Wąwóz Bolechowicki (21,4 ha; 1968) oraz 10 pomników przyrody: Jaskinia Wierzchowska Górna (1966), Skała Tomaszówki (1970), Skałka Dupna (1970), Jaskinia Nietoperzowa (1997), Łysa Skała (1970), Cielęca Skała (1970), Skała Słup (1970), Ostra Skała (1970), Ostry Kamień (1970), Grodzisko (1970).
Na całym obszarze Jury Krakowsko – Częstochowskiej rozwija się alpinizm skałkowy. Turyści korzystają z bazy hotelowej w miastach (Kraków, Trzebinia, Krzeszowice, Olkusz) oraz wielu gęsto rozsianych pensjonatów i gospodarstw agroturystycznych (np. Galicyjskie Gospodarstwa Gościnne).

Informacje turystyczne:
w krakowskim oddziale PTTK i punktach informacji turystycznej w większych miastach oraz w Dyrekcji Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, RDLP w Krakowie i Nadleśnictwie Krzeszowice, które sprawują nadzór nad obszarem.

formy ochrony przyrody
Dolina Eliaszówki [ rezerwat przyrody ],
Dolina Kluczwody [ rezerwat przyrody ],
Dolina Racławki [ rezerwat przyrody ],
Dolina Szklarki [ rezerwat przyrody ],
Wąwóz Bolechowicki [ rezerwat przyrody ],
Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie [ park krajobrazowy ],
Zagrozenia :

Do najpoważniejszych zagrożeń dla ostoi zalicza się: osadnictwo (uszczuplenie powierzchni biologicznie czynnej siedlisk), zanieczyszczenie wód ściekami i śmieciami (degradacja i niszczenie siedlisk wodnych i przywodnych oraz zanik flory i fauny wodnej), brak tradycyjnej gospodarki rolnej (recesja pasterstwa i gospodarki łąkowej prowadzi do wyginięcia szeregu cennych zbiorowisk naturalnych oraz związanych i z nimi rzadkimi gatunkami flory i fauny), uszczuplanie śródpolnych zadrzewień (niszczenie ostoji wielu gatunków zwierząt), wprowadzanie monokultur sosnowych, zanieczyszczenia powietrza pyłami i gazami przemysłowymi z Krakowa i Olkusza, zanieczyszczenia komunikacyjne (skażenie roślinności metalami ciężkimi, bariery ekologiczne dla zwierząt).

Siedliska
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis,
jaskinie nieudostępnione do zwiedzania,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
ciepłolubne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagenion),
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)* ,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bocian czarny      [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy      [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
kumak nizinny     [płaz ]
muchołówka białoszyja     [ptak ]
muchołówka mała      [ptak ]
nocek Bechsteina     [ssak]
nocek duży     [ssak]
nocek łydkowłosy     [ssak]
nocek orzęsiony     [ssak]
podkowiec duży     [ssak]
podkowiec mały     [ssak]
puszczyk uralski     [ptak ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
obuwik pospolity ,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Małopolska Organizacja Turystyczna, ul. Św. Krzyża 14, 31-028 Kraków (do korespondencji),
http://www.mot.krakow.pl/; www.mot.krakow.pl

RZGW w Krakowie, ul. Marszałka J. Piłsudskiego 22, 31-109 Kraków,
tel.: (012) 423-21-11 begin_of_the_skype_highlighting     
(012) 423-21-11  end_of_the_skype_highlighting, fax: (012) 423-21-53; (012) 430-10-35,
e-mail: poczta@krakow.rzgw.gov.pl; poczta@rzgw.krakow.pl.



GMINY
Jerzmanowice-Przeginia,
Krzeszowice,
Wielka Wieś,
Zabierzów,