NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dolina Drwęcy

Powierzchnia : 2369.6 ha
Kod obszaru : PLH280001
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Propozycje zmian :
Proponowana przez Ministerstwo Środowiska zmiana zasięgu obszaru (powiększenie do 13809,6 ha) i zmiana kodu obszaru na: PLH28_32.
Opis :

Długość Drwęcy wg danych literaturowych określa się na 207,2 km. Dopływy ujęte w granicach Ostoi Dolina Drwęcy w to: Grabiczek - 19,5km; Dylewka - 14,9km; Poburzanka - 3,5km; Gizela - 9,5km; Iławka - 7,6km; Wólka - 6,6km; Wel - 14,6km. Całkowita powierzchnia zlewni rzeki Drwęcy wynosi 5 693 km2. Obszar Dolina Drwęcy leży w mezoregionach: Dolina Drwęcy, Garb Lubawski, Pojezierze Brodnickie. Dolina Drwęcy pełniła funkcję płytkiej doliny marginalnej w subfazie krajeńsko - wąbrzeskiej i stanowiła drogę odpływu glacjofluwialnego z sandrów fazy pomorskiej. Piaski zakonserwowały bryły martwego lodu w rynnach z kujawsko - dobrzyńskiej subfazy zlodowacenia wiślańskiego, wytopione dopiero w holocenie już po pogłębieniu doliny, wskutek czego na jej tarasach pojawiły się jeziora i zagłębienia bezodpływowe. Dominujące formy rzeźby terenu to faliste moreny denne, ciągi moren czołowych, równiny sandrowe oraz rynny polodowcowe. Znaczne urozmaicenie tego terenu stwarzają różnego kształtu obniżenia dochodzące do 40 m głębokości. Dna tych obniżeń i rynien wypełniają wody jezior i torfowisk, niektóre z nich wykorzystują rzeki. Większość jezior zgrupowana jest w okolicach Iławy i Ostródy. W północnej części mezoregionu Garb Lubawski znajduje się fragment SOOS "Dolina Drwęca" obejmujący górny odcinek rzeki Drwęcy od jej źródeł do jeziora Drwęckiego, rzekę Grabiczek z jej dopływem Dylewką oraz górne odcinki rzek: Gizela wraz z dopływem Bałcynką i Poburzanka. Garb Lubawski położny pomiędzy Doliną Drwęcy (Pojezierze Iławskie) na północnym - zachodzie i Pojezierzem Olsztyńskim na północnym - wschodzie, a Równiną Urszulewską na południu. Stanowi łuk wzniesień morenowych z trzeciorzędowymi iłami w podłożu, poprzerywany obniżeniami. Urozmaicona rzeźba terenu. Poniżej Pojezierza Iławskiego znajduje się mezoregion Pojezierza Brodnickiego, który jest kontynuacją lewostronnej granicy Doliny Drwęcy. Powyżej Brodnicy rzeka płynie przełomowym odcinkiem w głębokiej na 50 m dolinie i wąskiej na 1-2 km koło Nowego Miasta Lubawskiego. Powyżej odcinka przełomowego dolina rozszerza się. Jest to region rolniczy. Obszar stanowiący mozaikę siedlisk z różnego typu zbiornikami wodnymi (jeziora, starorzecza), torfowiskami wysokimi i przejściowymi; lasami bukowymi, grądowymi, łęgowymi i borami bagiennymi ekstensywnie użytkowanymi łąkami w dolinie rzeki, niżowymi nadrzecznymi zbiorowiskami okrajkowymi.
Ostoja obejmuje całą rzekę Drwęce, wraz z dopływami Grabiczek i Dylewka, oraz z przyujściowymi fragmentami rzek Dylewki, Pobórskiej Strugi, Gizeli, Bałcynki, Iławki, Elżki i Wel. Oprócz tego w skład ostoi wchodzą pięciometrowe pasy brzegów wzdłuż wymienionych rzek. Drwęca ma długość 249 km i jest typową rzeką pojezierną. Rzeka wypływa ze Wzgórz Dylewskich i wpada do Wisły koło Torunia. Dzięki występowaniu dużych różnic poziomów pomiędzy Drwęcą i jej dopływami, posiadają one na wielu odcinkach charakter rzek podgórskich. Ostoja jest szczególnie ważna dla ochrony bogatej ichtiofauny. Występuje tu siedem gatunków ryb ważnych z europejskiego punktu widzenia m.in. boleń, koza i głowacz białopłetwy oraz jeden gatunek bezżuchowca - minóg rzeczny. Jest to również cenne środowisko dla ryb wędrownych takich jak pstrąg, łosoś, troć i certa, które wędrują z Bałtyku w górę rzek, aby odbyć w nich tarło. Rzeka i przyległe tereny stwarzają również dogodne warunki do bytowania licznych gatunków ptactwa wodno - błotnego oraz płazów, w tym dwóch gatunków cennych dla Europy: kumaka nizinnego i traszki grzebieniastej. Teren ostoi pokrywa cenna przyrodniczo mozaika siedlisk związanych z doliną rzeczną. Stwierdzono tu występowanie 11 rodzajów siedlisk cennych dla Europy m.in. łąki użytkowane ekstensywnie, lasy łęgowe i starorzecza. Ostoja ta jest szczególnie cenna jako korytarz ekologiczny między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim sprzyjający migracjom i rozprzestrzenianiu się wielu gatunków roślin i zwierząt.

Dane uaktualniono w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Większe miasta, koło których przepływa Drwęca to: Olsztynek, Ostróda, Lubawa, Nowe Miasto Lubawskie, Brodnica, Golub Dobrzyń i Toruń. Do większości z tych miejscowości można dojechać autobusami PKS z Olsztyn, Warszawy lub Torunia. Najbliższe stacje PKP znajdują się w Olsztynku, Ostródzie, Iławie, Brodnicy, Golubiu - Dobrzynie oraz Toruniu. Na nocleg można się zatrzymać w jednym z ośrodków wypoczynkowych lub hoteli w okolicach Olsztynka, Ostródy i Torunia. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w Mierkach i Marózkach koło Olsztynka, w Kajkowie koło Ostródy, w Kurzętniku i Szafarkach koło Nowego Miasta Lubawskiego oraz Nowym Młynie i Nowogrodzie koło Golubia - Dobrzynia. W większych miejscowościach znajdują się restauracje i bary. W okolicy ostoi warto odwiedzić Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku i zamek w Golubiu - Dobrzynie oraz Zespół Staromiejski Torunia, który został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. W Toruniu żaden łasuch nie ominie na pewno Sklepów z Toruńskimi Piernikami. W okolicach ostoi znajduje się wiele szlaków pieszych i rowerowych. Drwęcą prowadzi również stosunkowo łatwy i malowniczy szlak kajakowy. Spływy rozpoczynają się w Ostródzie na jeziorze Drwęckim lub w Starych Jabłonkach i kończą się w Toruniu. Przez całe lato w Toruniu odbywają się koncerty w ramach Międzynarodowego Letniego Festiwalu "Toruń - Muzyka i Architekturń. Do skansenu w Olsztynku warto się wybrać w lipcu na Olsztynecki Festiwal Folkloru. Natomiast w Ostródzie również w lipcu można podziwiać Międzynarodowy Zlot Motocykli. Dalszych informacji udzielają Informacje Turystyczne w Ostródzie, Brodnicy i Nowym Mieście Lubawskim oraz Ośrodek Informacji Turystycznej w Toruniu.

formy ochrony przyrody
Rzeka Drwęca [ rezerwat przyrody ],
Welski Park Krajobrazowy [ park krajobrazowy ],
Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Drwęcy [ obszar chronionego krajobrazu ],
Zagrozenia :

Najważniejszymi zagrożeniami dla przyrody ostoi są zanieczyszczenie wód oraz zmiany stosunków wodnych. Negatywne w skutkach może być również ograniczenie lub zaprzestanie użytkowania i kłusownictwo.

Siedliska
brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto-Nanojuncetea,
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
zalewane muliste brzegi rzek,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,
wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
błotniak stawowy     [ptak ]
bocian biały      [ptak ]
bóbr europejski     [ssak]
gąsiorek     [ptak ]
orlik krzykliwy      [ptak ]
wydra     [ssak]
zimorodek     [ptak ]
żuraw     [ptak ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Al. Marsz. J. Piłsudskiego 7/9, 10-575 Olsztyn
tel. (89) 523 23 78, fax (89) 523 24 05
e-mail: sekretariat.olsztyn@rdos.gov.pl, http://olsztyn.rdos.gov.pl/

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy
ul. Dworcowa 63, 85-950 Bydgoszcz
tel. (52) 518 18 01 lub (52) 551 13 50 do 362, fax (52) 518 18 02
e-mail: sekretariat@rdos-bydgoszcz.pl,http://bydgoszcz.rdos.gov.pl/

Welski Park Krajobrazowy w Lidzbarku Welskim
13-230 Lidzbark Welski, Jeleń 84

RDLP w Olsztynie
10-959 Olsztyn, ul. Kościuszki 46/48


GMINY
Iława m.,
Lubawa,
Nowe Miasto Lubawskie m.,
Grodziczno,
Kurzętnik,
Nowe Miasto Lubawskie,
Olsztynek,
Ostróda,
Grunwald,
Miłomłyn,
Ostróda,
Brzozie,
Zbiczno,
,