NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dolina Krąpieli

Powierzchnia : 232.8 ha
Kod obszaru : PLH320005
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Obszar leżący na Pojezierzu Zachodniopomorskim na wschód od Stargardu Szczecińskiego. na wysokości od 47 do 49 m npm. Obejmuje kręty, głęboko wcięty w wysoczyznę dennomorenową fragment doliny rzeki Krąpiel o dużym spadku. Na jej krawędzi występują wyraźnie wykształcone ozy. W części wschodniej dolina jest V- kształtna, zalesiona, w części zachodniej, U-kształtna z dużym udziałem zbiorowisk otwartych. Jej szerokość waha się od kilkudziesięciu metrów w przełomach do ponad 200 m. Stoki o bardzo zróżnicowanym nachyleniu osiągają do 16 metrów wysokości. Rzeka wartko płynie w naturalnym korycie po dnie piaszczysto-kamienistym z głazami narzutowymi. W wodzie występuje krasnorost Hildenbrandia rivularis, a wzdłuż brzegów wąskie pasy szuwarów, ziołorośli i zbiorowisk welonowych. W północnej części dno i zbocza doliny porośnięte są bardzo bogatymi florystycznie łęgami jesionowo-olszowymi, grądami i kwaśnymi buczynami. W części południowej łęgi wierzbowo-topolowe oraz jesionowo-olszowe sąsiadują z wilgotnymi łąkami ekstensywnie użytkowanymi. Na zboczach występują płaty kwietnych muraw kserotermicznych i napiaskowych oraz ciepłolubne zarośla z rzędu Prunetalia. Obszar w przeważającej części porastają lasy liściaste (ok.84%). Ze względu na trudną dostępność terenu, w wielu miejscach struktura i skład drzewostanów ma naturalny charakter (ze zróżnicowaniem wiekowym i wywrotami). Wiele potężnych drzew (głównie dębów i buków), w tym 9 uznanych za pomniki przyrody. Na stosunkowo niewielkim obszarze skupia się tu ogromne bogactwo flory i fauny. Obszar ważny dla ochrony bioróżnorodności - stwierdzono tu występowanie 12 rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej i 5 gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Do największych walorów należy urozmaicona rzeźba terenu, rzeka o charakterze górskim, bogactwo florystyczne (484 gatunki roślin naczyniowych) i naturalny układ roślinności. Siedliska leśne zajmują 6%, a siedliska rolnicze 5% obszaru.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Dolina Kąpieli jest oddalona zaledwie o kilka kilometrów od Stargardu Szczecińskiego. W pobliże ostoi łatwo dostać się samochodem ze Stargardu Szczecińskiego drogą krajową nr 10 w jadąc w stronę Bydgoszczy. Można tu także dojechać autobusem lub pociągiem. Do samej doliny rzeki można dostać się od strony miejscowości: Pęzina, Ulikowa i Sułkowa. Głównymi atrakcjami tego obszaru są jego walory przyrodnicze, które przyczyniają się do rozwoju ekoturystyki w tym regionie. Miłośnicy kajakarstwa mogą wybrać się na spływ Kąpielą. W środkowej części obszaru, warto zobaczyć znajdujące się tam, dobrze zachowane grodzisko wczesno-średniowieczne W granicach ostoi projektuje się utworzenie rezerwatu przyrody oraz zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Turyści mogą korzystać z bogatej bazy hotelowej i gastronomicznej w Stargardzie lub z gospodarstw agroturystycznych.

Krąpiel
Turystyka krajoznawcza: kościół pw. Św. Maksymiliana Kolbe z XIII wieku zbudowany z kostki granitowej, budynki gospodarcze: fragmenty gorzelni z 1921 r., spichlerz z lat 1920-30, obora i owczarnia z końca XIX wieku, oraz pałac w stylu neorenesansowym z 1859 roku z tarasem widokowym i wieżą narożną, przykrytą hełmem

Marianowo
Agroturystyka
Turystyka krajoznawcza: dawne opactwo cystersek z XIII wieku, kościół i klasztor, dąb “Sydonia” w parku przy kościele.
Turystyka aktywna: żeglarska

Pęzino
Turystyka krajobrazowa: gotycko-renesansowy kościół z XV wieku, gotycki ceglany zamek joannitów z końca XIV wieku, młyn zamkowy o tradycjach średniowiecznych
Stargard Szczeciński
Turystuka krajoznawcza: Kolegiata NMP – kościół ceglany , kościół św. Jana z wieżą, średniowieczny ratusz, baszty, które z bramami, fragmentami murów i obwałowań tworzą najlepiej zachowany system fortyfikacji w tym rejonie, jedyna w Polsce brama rozpostarta nad korytem rzeki - Brama Młyńska, krzyż pokutny z 1542 roku o wys. 3,77 m wykuty z jednego bloku wapienia gotlandzkiego, ważący 3 tony, wieża widokowa na baszcie Morze Czerwone, taras widokowy na wieży kolegiaty Mariackiej, pałac Panorama z XIX wieku, Międzynarodowy Cmentarz Wojenny, kamienny obelisk 15. Południk szerokości geograficznej

Turystyka aktywna: rowerowa – trasa brązowa: Stargard - Strachocin - Dolina Krąpieli - Pęzino - Ulikowo – Stargard
Konna – stadniny i ośrodki jeździeckie
Łowiska wędkarskie

Ulikowo
Turystyka krajoznawcza: zabytkowy kościół granitowy z XV wieku, budynki gospodarcze z XIX wieku (gorzelnia pofolwarczna z 1867 r., stodoła z 1862 r. obora i magazyn), budynki mieszkalne z przełomu XIX i XX wieku.

Zagrozenia :

Największym zagrożeniem są plany zalania doliny (wykonanie zbiornika zaporowego). Łąki ulegają stopniowej sukcesji w związku z zaniechaniem użytkowania użytków zielonych. Dużym zagrożeniem jest zła gospodarka leśna, szczególnie zręby zupełne na zboczach doliny i nad samą rzeką. Działania te prowadzą do zwiększonej erozji zboczy. Do ekosystemów wprowadzane są obce gatunki drzew takie jak m.in. dąb czerwony, świerk. Zagrożenie stwarzają również zanieczyszczenia powierzchniowe docierające z otaczających dolinę pól uprawnych, a także wydeptywanie oraz nielegalne wysypiska odpadów na krawędzi doliny w pobliżu osad.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,
zalewane muliste brzegi rzek,
ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*,
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
kozioróg dębosz     [bezkręgowiec ]
nocek duży     [ssak]
piskorz     [ryba ]
skójka gruboskorupowa     [bezkręgowiec ]
wydra     [ssak]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, tel. (0 91) 43 03 753, fax. (0 91) 43 47 932, mail: srodowisko@szczecin.uw.gov.pl
RDLP w Szczecinie, 70-965 Szczecin, al. Słowackiego;
Nadleśnictwo Dobrzany, 73-130 Dobrzany, ul. Armii Czerwonej 3;
Centrum Informacji Turystycznej w Stargardzie; 73-110 Stargard; Rynek Staromiejski 4
telefon/fax (091) 5785466, e-mail: startur@wp.pl



GMINY
Stargard Szczeciński m.,