NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dorzecze Parsęty

Powierzchnia : 27710.4 ha
Kod obszaru : PLH320007
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Obszar obejmuje dorzecze rzeki Parsęty. Zajmuje dość znaczną powierzchnie 27 710,4 ha. Leży na wysokości od 0 do 206 m npm. Dolina Parsęty jest szczególnie cenną ostoją ze względu na występowanie tu zróżnicowanych typów siedlisk i znaczne bogactwo świata roślin i zwierząt. Obszar można podzielić na kilka części. Poczynając od źródła rzeki możemy wyróżnić:

  • źródła Parsęty koło Parsęcka;
  • naturalną rynnę rzeki Parsęty z dopływami: Kłudawa, Knyczanka, Gęsia Rzeka i Rudy Rów (od Radomyśla do Krosina);
  • strome jary i wąwozy rzeki Perznicy, Trzebiegoszczy i Łozicy;
  • liczne zakola, starorzecza, torfowiska, lasy łęgowe i zarośla wierzbowe pomiędzy Krosinem a Osówkiem;
  • dolinę Dębnicy;
  • przełomowy odcinek rzeki Parsęty koło Osówka oraz leśny kompleks z jeziorami i torfowiskami koło Byszyna;
  • dolinę Parsęty, od Byszyna do Karlina, z ujściowymi odcinkami rzek - Mogilica, Topiel, Pokrzywnica i Radew;
  • naturalną rynnę rzeki pomiędzy Karlinem a Rozcięcinem oraz dopływ rzeki Pyszki;
  • dolinę Parsęty koło Kołobrzegu;

Ostoja jest również szczególnie cenna ze względu na występujące tu gatunki zwierząt. Na szczególną uwagę zasługują najlepsze w Polsce (a może w Europie) warunki dla tarła łososi i troci wędrownej, pstrąga potokowego i lipienia oraz obecność w rzece licznej populacji strzebli potokowej, certy i węgorza pochodzenia naturalnego. Ostoja to miejsce dużych skupisk źródeł wapiennych i nawapiennych na Pomorzu oraz duże zróżnicowanie wielu typów mokradeł. Jest też jedynym na Pomorzu stanowiskiem śledziennicy naprzeciwlistnej (występuje w dolinie Dębnicy). Poza tym jest to naturalny korytarz ekologiczny o znaczeniu lokalnym i regionalnym i ważne miejsce wypoczynku i rekreacji.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Do ostoi możemy dostać się pociągiem (stacja Kołobrzeg, Karlino, Białogard, Szczecinek) PKSem, bądź własnym środkiem transportu. Do południowych krańców ostoi najlepiej dojechać drogami do Szczecinka (Szczecin - Koszalin, Szczecin - Szczecinek, Szczecinek - Koszalin - Kołobrzeg), a dalej kierując się w interesujące nas miejsce.
Region ten dysponuje zróżnicowanymi atrakcjami turystycznymi: wysokiej klasy zabytki kultury: zamki (w Koszalinie, Szczecinku, Świdwinie, Połczynie Zdroju, Karlinie, Starym Dębnie, Lipu) czy grodziska słowiańskie, kamienno-ceglane mosty łukowe, stare młyny, dawne systemy hydrotechniczne (tarany hydrauliczne), kapliczki. Bogactwo przyrodnicze obszaru sprzyja rozwojowi ekoturystyki, której amatorzy odwiedzać mogą 48 użytków ekologicznych. Główne ośrodki turystyczne (większe miasta) to:

Barwice

  • Turystyka krajoznawcza: neogotycki kościół p.w. św. Stefana z 1864 roku; dawny ratusz miejski z końca XIX w., o wieży zakończonej krenelażem; dworzec kolejowy o konstrukcji ceglano-ryglowej z 1903 roku.
  • Turystyka piesza: park miejski o pow. 3 ha z przełomu XIX/XX w. z ciekawym narzutowym głazem; ścieżka przyrodnicza „Przełom rzeki Dębnicy”.
  • Turystyka rowerowa: dwa szlaki rowerowe – „Wzgórza nad Parsętą” i „Górna Dębnica”.
  • Turystyka kajakowa: szlak kajakowy „Dębica”.

Białogard

  • Turystyka krajoznawcza: stary ratusz, pochodzi z I ćwierćwiecza XIX w. Wieża drewniana z III ćwierćwiecza XIX w; młyn wodny nad Liśnica; Wieża Ciśnień; dworzec kolejowy; Kościół pod wezwaniem NNMP; cmentarz żołnierzy radzieckich z pomnikiem; kompleks koszarów wojskowych z przełomu XIX i XX w; Brama Wysoka, mury obronne, kamieniczki.
  • Turystyka piesza: czerwony szlak pieszy im. Józefa Chrząszczyńskiego; czerwony szlak pieszy – „Szlak Solny”; „Szlak wokół Białogardu”; szlak pieszy „Śladami kolejki wąskotorowej (wiedzie na całej swej długości po nasypie nieczynnej już kolejki wąskotorowej).
  • Turystyka rowerowa: „trasa rowerowa z niespodzianką”.
  • Turystyka kajakowa: „Szlak Parsęty”.
  • Turystyka wypoczynkowo – rekreacyjna: basen; siłownia; kort tenisowy; wędkarstwo.

Karlino

  • Turystyka krajoznawcza: kościół św. Michała; Zamek Biskupów Kamieńskich z XIV wieku; ratusz; spichlerz w stylu neogotyckim z przełomu XIX/XX wieku; Dom Napoleona z końca XVIII wieku; Skarbnica.
  • Turystyka rowerowa: trasa rowerowa wokół Karlina; rowerowa ścieżka przyrodnicza.
  • Turystyka kajakowa: „Szlak Parsęty”; przystań kajakowa.
  • Turystyka konna: ośrodek jazdy konnej.
  • Turystyka wypoczynkowo – rekreacyjna: siłownia; stawy rybne; mini golf; Skate Park.

Kołobrzeg

  • · Turystka krajoznawcza: latarnia morska; ratusz; fortyfikacje twierdzy; Muzeum Oręża Polskiego; Pałac Brunszwickich.
  • · Turystyka piesza: czerwony szlak pieszy – „Szlak Solny”(swoją nazwą nawiązuje do soli, która z kołobrzeskich warzelni na wyspie Solnej przewożona była do centralnej Polski).
  • · Turystyka rowerowa: szlak wokół jeziora Resko; szlak Bocianich Gniazd; przyrodniczo –historyczna trasa rowerowa Ku Słońcu.
  • · Turystka kajakowa: wypożyczalnia kajaków (i innego sprzętu wodnego).
  • · Turystyka wypoczynkowo – rekreacyjna: rejsy statkiem; wędkarstwo morskie i śródlądowe.
  • · Turystka konna: ośrodek jazdy konnej.

Połczyn-Zdrój

  • Turystka krajoznawcza: Starówka; Kościół NMP; Zamek – obecnie siedziba biblioteki miejskiej;
  • Turystyka lecznicza: 80 hektarowy park zdrojowy z amfiteatrem; leczenie dolegliwości narządów ruchu, reumatycznych, neurologicznych, układu krążenia, osteoporozy; zabiegi borowinowe i solankowe; ścieżka zdrowia.
  • Turystyka piesza: żółty szlak pieszy.
  • Turystyka rowerowa: czerwony „Szwajcarii Połczyńskiej”; niebieski „Pradoliny Dębnicy”; ścieżka rowerowa do Złocieńca; wypożyczalnia rowerów.
  • Turystyka wypoczynkowo – rekreacyjna: basen; korty tenisowe; wędkarstwo; grzybobranie; siatkówka plażowa.

Szczecinek

  • Turystyka krajoznawcza: Zamek Książąt Pomorskich z XIV w; fragmenty umocnień „Wału Pomorskiego"; Wieża św. Mikołaja – siedziba Muzeum Regionalnego; Ratusz neogotycki z elementami neoromańskimi z 1852 roku; neogotycki Kościół p. w. NNMP z 78 metrową wieżą; Kościół p.w. Świętego Ducha wybudowany w 1923 r., nazywany Polskim Kościołem.
  • Turystyka rowerowa: punkt węzłowy pięciu szlaków rowerowych – „Dookoła Jeziora Trzesiecko”, „Szczecineckie Jeziora”, „Dolina Parsęty”, „Nizica”, „Zaczarowane Pejzaże”.
  • Turystyka piesza: Park miejski nad jeziorem Trzesiecko założony w stylu eklektycznym z wieżą widokową; trzy szlaki piesze – „Wokół Jeziora Trzesiecko”, „Szlak okrężny wokół Szczecinka”, „Szlak wzniesień moreny czołowej”; ścieżka przyrodnicza „Las Klasztorny”.
  • Turystyka konna: trzy szlaki konne – „Szlak Pojezierza Drawskiego”, „Na półwysep”, „Wilczkowski”.
  • Turystyka kajakowa: trzy szlaki kajakowe – „Pętla Szczecinecka”, „Nizica”, „Gwda”.
  • Turystyka rekreacyjno – wypoczynkowa, aktywna: Ośrodek Sportu i Rekreacji z krytą pływalnią, kortami tenisowymi i stadionem piłkarskim; plaża miejska; przystanek statku wycieczkowego „Danusia II”; Ośrodek Sportów Wodnych.

Informacje turystyczne: w koszalińskim oddziale PTTK, a także w punktach informacji turystycznej w większych miejscowościach.
Turyści korzystać mogą z bazy hotelowej w wielkich miastach (Kołobrzeg, Białogard, Połczyn Zdrój, Karlino) oraz zajazdów, pensjonatów, ośrodków wypoczynkowych i gospodarstw agroturystycznych skupionych w okolicy ostoi.

formy ochrony przyrody
Gm. Bobolice [ użytek ekologiczny ],
Nadl. Połczyn Zdrój, Leśn. Krosino [ użytek ekologiczny ],
Nadl. Połczyn Zdrój, Leśn. Stary Chwalim [ użytek ekologiczny ],
Ndl. Połczyn Zdrój, Leśn. Krosino [ użytek ekologiczny ],
Zagrozenia :

Do najpoważniejszych zagrożeń należą: przegrody na rzece bez przepławek, hodowla ryb, kłusownictwo ryb łososiowatych, zmiana stosunków wodnych powodująca odwadnianie mokradeł, zbiorniki retencyjne powstające poprzez zalanie łąk i torfowisk, nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa i gospodarka odpadami, intensyfikacja użytkowania łąk lub zaniechanie wypasu czy koszenia, zamiana łąk w grunty orne lub ich zalesianie.

Siedliska
jeziora lobeliowe ,
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,
zalewane muliste brzegi rzek,
wilgotne wrzosowiska z wrzoścem bagiennym (Ericion tetralix),
suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion),
ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji ,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion,
źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati*,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum),
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum),
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bąk     [ptak ]
bielaczek     [ptak ]
bielik     [ptak ]
błotniak stawowy     [ptak ]
błotniak zbożowy     [ptak ]
bocian biały      [ptak ]
bocian czarny      [ptak ]
bóbr europejski     [ssak]
derkacz     [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
głowacz białopłetwy     [ryba ]
kania czarna      [ptak ]
kania ruda      [ptak ]
koza     [ryba ]
kumak nizinny     [płaz ]
lelek     [ptak ]
lerka     [ptak ]
łosoś atlantycki      [ryba ]
minóg morski     [ryba ]
minóg rzeczny     [ryba ]
minóg strumieniowy     [ryba ]
muchołówka białoszyja     [ptak ]
muchołówka mała      [ptak ]
orlik krzykliwy      [ptak ]
ortolan     [ptak ]
pachnica dębowa*     [bezkręgowiec ]
podróżniczek      [ptak ]
przeplatka aurinia     [bezkręgowiec ]
przeplatka maturna     [bezkręgowiec ]
puchacz     [ptak ]
rybitwa czarna      [ptak ]
rybołów     [ptak ]
sowa błotna     [ptak ]
świergotek polny     [ptak ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
trzmielojad     [ptak ]
wydra     [ssak]
zimorodek     [ptak ]
żuraw     [ptak ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 4, 70-502 Szczecin, tel. (0 91) 43 03 753, fax. (0 91) 43 47 932, mail: srodowisko@szczecin.uw.gov.pl
Lokalna Organizacja Turystyczna \"Dorzecza Parsęty\", ul. Szymanowskiego 17, 78-230 Karlino, Tel. (94) 311 68 58, fax (94) 311 71 16, mail: lot@parseta.pl, www.lot.parseta.pl
Regionalne Centrum Informacji Turystycznej, ul. Dworcowa 11-15, 75-201 Koszalin, tel. 094 346 24 40, fax. 094 343 51 67, mail: rcit@ko-pomerania.pl, www.it-pomorze.pl
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinku, 78-400 Szczecinek, ul. Kościuszki 22;
RZGW w Szczecinie, 70-382 Szczecin, ul. Jagiellońska 32, tel. (0-91) 43-24-100
Centrum Informacji Turystycznej w Szczecinku, ul. Plac Wolności 7, http://www.szczecinek.pl
Samorządowa Agencja Promocji i Kultury w Szczecinku, ul. Bohaterów Warszawy 6A, http://sapik.pl



GMINY
Białogard m.,
Białogard,
Karlino,
Tychowo,
Dygowo,
Gościno,
Kołobrzeg,
Ustronie Morskie,
Bobolice,
Barwice,
Borne Sulinowo,
Grzmiąca,
Szczecinek,
Połczyn-Zdrój,
Rąbino,
Sławoborze,