NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Ujście Odry i Zalew Szczeciński

Powierzchnia : 52612 ha
Kod obszaru : PLH320018
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Obszar obejmuje akwen położony na północ od Szczecina. Położony jest u ujścia rzeki Odry do Morza Bałtyckiego. Swoim zasięgiem obejmujący również dolny odcinek rzeki, Zalew Szczeciński, Wyspę Chrząszczewską i Zalew Kamieński. Dźwina i Zalew Kamieński to najbardziej naturalne elementy ujścia Odry. Obszary morskie stanowią 85% powierzchni ostoi. Teren leży na styku środowisk słodko- i słonowodnych (estuarium). Wschodnie wybrzeże Zalewu stanowi równinę nadzalewową (torfowiska równiny Basenu Czarnocińskiego), a północne ma charakter klifowy (klif żywy w rejonie Miroszowa). Interesujące są aktywnie rozwijające się delty wsteczne Dziwny i Świny - skutek wlewania się do Zalewu wody morskiej w czasie sztormów. "Cofki" mogą podnosić poziom wód w akwenie o 1,00 m. Zmienia to zawartość chlorków, temperatury i wysycenia tlenem powierzchniowych warstw wody i powoduje obecność roślin słonolubnych. Po stronie wschodniej akwenu ciągną się przybrzeżne płycizny o głębokości 1,0-1,5 m, gdzie występuje wiele gatunków hydrofitów. Wody Zalewu odznaczają się dużym zagęszczeniem organizmów dennych. Zalew Szczeciński ma kluczowe znaczenie dla ichtiofauny słodko- i słonowodnej. Leży on na szlaku wędrówek tarłowych wielu gatunków ryb. Torfowe obszary Basenu Czarnocińskiego są miejscem występowania wielu rzadkich gatunków roślin naczyniowych, mchów brunatnych i torfowców. Rozległy obszar wód Zalewu Szczecińskiego oraz urozmaicona strefa wybrzeży to ostoje ptasie o randze europejskiej. W okresie zimowym można tu obserwować żerujące bieliki w ilości do 250 osobników.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Do obszaru najłatwiej dojechać drogami Szczecin - Świnoujście i Szczecin - Nowe Warpno. Najbliższe stacje kolejowe znajdują się w Szczecinie, Świnoujściu, Międzyzdrojach, Policach czy Kamieniu Pomorskim. Region dysponuje zróżnicowanymi atrakcjami turystycznymi: wysokiej klasy zabytki kultury (Szczecin), ośrodki sportów wodnych (szczególnie żeglarstwo i windsurfing), masowe imprezy rozrywkowe (Wolin: Festiwal Wikingów i Współczesnej Kultury Ludowej, Sułomino: Westernowy Piknik). Rozwojowi ekoturystyki sprzyja bogactwo przyrodnicze obszaru. Turyści korzystają z bazy hotelowej w miastach (Szczecin, Świnoujście, Wolin) oraz w licznych ośrodkach wypoczynkowych (np. Stepnica, Wolin). Noclegi można zamówić również w siedzibie Szczecińskiego Stowarzyszenia Agroturystycznego.

Kamień Pomorski

  • Turystyka krajoznawcza: pomniki przyrody: Głaz narzutowy zwany Królewskim, wiąz polny (pl. Wolności), lipa drobnolistna (przy katedrze), żywotnik olbrzymi (przy katedrze), Muzeum Kamienia w Wieży Piastowskiej, Brama Wolińska dawny system obronny miasta, stare miasto z późnogotyckim ratuszem z XV/XVI , Katedra św. Jana Chrzciciela- granitowo-ceglana bazylika romańsko-gotycka z przełomu XII/XIII w., kościół Wniebowzięcia NMP - budowla gotycko-renesansowa z XIV-XVI w. kościół św. Mikołaja - z pięciokątną wieżą, pałac biskupi z XVI w. renesansowy-zachowany tylny wykusz, Pomnik Zwycięstwa, Pomnik Rybaka, Obelisk pamięci przedwojennej społeczności żydowskiej Kamienia Pomorskiego
  • Turystyka aktywna: coroczne rozgrywki w ramach Kamieńskiej Amatorskiej Ligi Futsalu na hali sportowo-widowiskowej, Bieg Niepodległości
  • Turystyka żeglarska – międzynarodowe regaty żeglarskie na Zalewie Kamieńskim ramach Crewsaver Cup i Nivea Błękitne Żagle,
  • Turystyka rowerowa – trasy rowerowe (Kamień Pomorski - Chrząszczewo - Buniewice - "Królewski Głaz" -Chsząszczewko - Chrząszczewo - Kamień Pomorski)
  • Turystyka bierna: Festiwal Muzyki Organowej, Festiwal Współczesnej Kultury Ludowej, Dni Kultury Chrześcijańskiej "Ottonalia",
  • Turystyka uzdrowiskowa: źródła solankowe i pokłady borowiny

Międzyzdroje

  • Turystyka krajoznawcza, szczególnie dla miłośników przyrody i pieszych bądź rowerowych wycieczek: Centrum Edukacyjno – Muzealne Wolińskiego Parku Narodowego; Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego; rezerwat i zagroda pokazowa żubrów; punkt widokowy „Góra Gosań”.
  • Turystyka militarna: Bunkier Muzeum Broni V-3 – celem ekspozycji jest pokazanie ciekawostek militarnych z II wojny światowej.

Police

  • Turystyka krajoznawcza: gotycka kaplica - jedyna pozostałość po XIII-wiecznym Kościele Najświętszej Marii Panny, który rozebrano pod koniec wieku XIX; neogotycki Kościół Mariacki ze strzelistą ponad 60-metrową wieżą; Polickie Lapidarium – swoiste muzeum rzeźby nagrobnej; stara fabryka benzyny syntetycznej.
  • Turystyka piesza: park Staromiejski
  • Turystyka aktywna (piesza, rowerowa, wypoczynek rodzinny): Ekologiczna Ścieżka Rekreacyjno – Dydaktyczna

Szczecin

  • Turystyka krajoznawcza: Zamek Książąt Pomorskich, Kamienica Loitzów, Klaub 13 Muz (Pałac pod Głowami), Stary Ratusz, Muzeum Narodowe, Książnica Pomorska, Podzamcze, kamienica przy ul. Św. Wojciecha, Bazylika archikatedralna p.w. św. Jakuba , Kościół p.w. św. Piotra i Pawła, Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa , Kościół p.w. św. Wojciecha , kościół p.w. św. Jana Chrzciciela , Pałac Klasycystyczny, Pałac pod Globusem, Akademia Morska, Urząd Wojewódzki, Urząd Miejski, Wieża Bismarcka, Pomnik Sediny – Pomnik z Kotwicą, Wały Chrobrego, pozostałości umocnień: Brama Portowa , Brama Królewska, Baszta Panieńska, Muzeum Morskie, Muzeum Miasta Szczecina, ogród botaniczny.
  • Turystyka piesza - Park im. Jana Kasprowicza, Pomnik Czynu Polaków w Szczecinie, Plac Grunwaldzki

Świnoujście

  • Turystyka krajoznawcza: latarnia morska z 1858 roku; „Młyn” – znak nawigacyjny w kształcie wiatraka; Muzeum Rybołówstwa Morskiego; XVIII-wieczny kościół pod wezwaniem Chrystusa Króla, XIX-wieczny kościół Matki Boskiej „Stella Maris”; wieża po byłym kościele protestanckim – obecnie najwyższy punkt widokowy.
  • Turystyka militarna: Fort Gerharda – jeden z najlepiej zachowanych XIX-wiecznych fortów nadbrzeżnych w tej części Europy; Fort Anioła wybudowany w latach 1845 – 1858.

Wolin

  • Turystyka krajoznawcza: Muzeum Regionalne im. Andrzeja Kaubego; XIII-wieczna katedra świętego Mikołaja; mury miejskie i inne zabytki miasta
formy ochrony przyrody
Białodrzew Kopicki [ rezerwat przyrody ],
Czarnocin [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia :

Najistotniejsze zagrożenia dla przyrody ekosystemu stanowi nadmierna eksploatacja populacji ryb, kłusownictwo, zaśmiecanie, zmiana trofii wód spowodowana spływami zanieczyszczeń niesionych nurtem rzeki Odry, a także zanieczyszczeń z bazy przeładunkowej Zakładu Chemicznego Police płożonej na brzegu Zalewu, z samego Zakładu, ze składowisk odpadów, przynoszenie zanieczyszczeń m. in. z terenów portowych nad Bałtykiem poprzez zjawisko "cofki" (Świnoujście). Na obszarze Zalewu istnieje groźba powstania tzw. "zarazy oliwnej" powodowanej przez wycieki substancji ropopochodnych ze statków i kutrów rybackich oraz w wyniku tankowania na terminalach paliwowych. Problemem jest również nadmierny rozwój turystyki, pogłębianie toru wodnego Szczecin - Świnoujście w miejscach wartościowych przyrodniczo, przemiany roślinności spowodowane zaniechaniem tradycyjnego sposobu użytkowania ziemi. Naturalnym zagrożeniem jest presja drapieżników powodująca straty w lęgach ptaków.

Siedliska
ujścia rzek (estuaria) ,
zalewy i jeziora przymorskie (laguny)* ,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
klify na wybrzeżu Bałtyku,
solniska nadmorskie (Glauco-Puccinietalia część - zbiorowiska nadmorskie) ,
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
zalewane muliste brzegi rzek,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
aloza     [ryba ]
bączek     [ptak ]
bąk     [ptak ]
bielaczek     [ptak ]
bielik     [ptak ]
błotniak stawowy     [ptak ]
błotniak zbożowy     [ptak ]
bocian czarny      [ptak ]
bóbr europejski     [ssak]
czapla biała      [ptak ]
derkacz     [ptak ]
drzemlik     [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
gadożer     [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
jarzębatka     [ptak ]
kania czarna      [ptak ]
kania ruda      [ptak ]
kropiatka     [ptak ]
kumak nizinny     [płaz ]
lerka     [ptak ]
mewa mała     [ptak ]
minóg rzeczny     [ryba ]
mopek     [ssak]
muchołówka mała      [ptak ]
nocek duży     [ssak]
orlik krzykliwy      [ptak ]
podróżniczek      [ptak ]
rybitwa czarna      [ptak ]
rybitwa zwyczajna (rzeczna)     [ptak ]
siewka złota     [ptak ]
skójka gruboskorupowa     [bezkręgowiec ]
sokół wędrowny     [ptak ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
trzmielojad     [ptak ]
warzęcha     [ptak ]
wodniczka     [ptak ]
wydra     [ssak]
zimorodek     [ptak ]
żuraw     [ptak ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
sierpowiec błyszczący,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie, http://szczecin.mos.gov.pl/, e-mail: sekretariat.szczecin@rdos.gov.pl;
Dyrektor Wolińskiego Parku Narodowego, ul. Niepodległości 3a, 72-500 Międzyzdroje, tel. (0-91) 32-80-727, Fax (0-91) 32-80-357, mail sekretariat@wolinpn.pl
Świnoujska Organizacja Turystyczna, ul. Armii Krajowej 12/321, 72-600 Świnoujście, Tel. (91) 321 95 27, fax (91) 321 95 28, mail: sot@um.swinoujscie.pl, www.swinoujscie.turystyka.pl



GMINY
Goleniów,
Stepnica,
Międzyzdroje,
Wolin,
Nowe Warpno,
Police,
Szczecin,
Świnoujście,
,