NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dybowska Dolina Wisły

Powierzchnia : 1392 ha
Kod obszaru : PLH040011
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Teren obszaru obejmuje 11 km odcinek rzeki Wisły wraz z terenami zalewowymi między Dybowem a Przyłubiem. Granice prawobrzeżnej części przebiegają wzdłuż wału przeciwpowodziowego, natomiast część lewobrzeżna na prawie całej długości ciągnie się wzdłuż krawędzi skarpy terasy zalewowej. Teren ten związany jest z zasięgiem ostatniego zlodowacenia, a podstawowym, współczesnym procesem geomorfologicznym jest akumulacja fluwialno-powodziowa. Przy średnim i niskim stanie wód teren zajmuje koryto rzeki z wynurzającymi się okresowo piaszczysto-mulistymi ławicami, które porasta efemeryczna roślinność. Nieco wyniesione i okresowo zalewane są tereny nadbrzeżne z dawnymi wyspami (kępami) połączonymi ze stałym lądem przez groble wybudowane w XIX wieku i zasypane osadami. Stają się one wyspami podczas wezbrań. Występują tu także ciągi starorzeczy, w nich i spokojnych odcinkach rzeki rozwija się roślinność wodna, a na ich brzegach szuwary. Obwałowania usypane w XIX wieku osłaniają prawy i część lewego brzegu - pozostała jest zalewana aż do naturalnych zboczy wysokiej terasy. Obecnie znaczna część terenów nadrzecznych pokryta jest mozaiką ziołorośli i traworośli z rosnącymi pojedynczo i pasowo krzewami i drzewami (w tym pomnikowymi topolami czarnymi). Są tu też fragmenty borów mieszanych i sosnowych z płatami muraw piaskowych. Przeważają drzewostany sosnowe pochodzące z nasadzeń - "chojniaki". Łęgi olszowo-jesionowe z fragmentami olsów występują na bardzo niewielkich powierzchniach, na zatorfionych obrzeżach doliny i źródliskach. Na omawianym terenie zanotowano obecność 10 rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej oraz 2 gatunki ssaków (bóbr i wydra),1 gatunek płaza (kumak nizinny), 6 gatunków krągłoustych ryb , 1 gatunek bezkręgowca i 2 gatunki roślin z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej (łącznie 12 gatunków) oraz 23 gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej. Teren ten jest miejscem gnieżdżenia się wielu rzadkich i zagrożonych wyginięciem w Polsce lub Europie środkowej gatunków ptaków związanych z dolinami dużych, nieuregulowanych rzek. Występują tutaj również stosunkowo liczne populacje lęgowe ptaków związanych z zanikającymi środowiskami kserotermicznymi (Pokrzewka jarzębata, Gąsiorek). W okresie zimowym na obszarze tym odnotowano duże koncentracje awifauny wodno-błotnej, dla której warunkiem przetrwania są duże niezamarzające odcinki rzeki. Obszar obejmuje część ekologicznego korytarza Wisły, który został identyfikowany jako teren priorytetowy dla ochrony w sieciach ECONET i IBA, ważnego dla migracji wielu gatunków.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Sam teren obszaru Natura 2000 obejmuje dolinę rzeczną Wisły i tereny zalewowe. Obszar bardzo cenny przyrodniczo - w Europie dobrze zachowane, naturalne fragmenty dużych dolin rzecznych należą do rzadkości. Oprócz walorów widokowych - fragment niemal dzikiej dużej nizinnej rzeki atrakcją są pomnikowe topole czarne. Dla rekreacji - np. turystyki rowerowej i pieszej poleca się raczej teren chronionego krajobrazu "Wydm Kotliny Toruńsko-Bydgoskiej" wraz z jednym z największych w Polsce pól wydmowych., oraz cały teren puszczy Bydgoskiej. Najbliższe stacje kolejowe znajdują się na linii Toruń - Solec Kujawski w Cierpicach i Przyłubiu. W Cierpicach istnieje możliwość noclegu.
Kujawsko-Pomorska Organizacja Turystyczna mieści się w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu (Plac Teatralny 2), adres do korespondencji: ul. Wełniany Rynek 5/8, 85-36 Bydgoszcz. Można zapoznać się ze stroną internetową Organizacji: www.k-pot.pl a w razie szczegółowych pytań skontaktować się mailowo: biuro@k-pot.pl. Lokalne organizacje turystyczne (LOT) można odwiedzić w Tucholi (LOT "Bory Tucholskie"), Grudziądzu, Toruniu, Bydgoszczy (LOT BYLOT), Inowrocławiu (Inowrocławska LOT "InLOT").

formy ochrony przyrody
Wydm Śródlądowych na południe od Torunia [ obszar chronionego krajobrazu ],
Zagrozenia :

Dla zbiorowisk roślinnych brzegów Wisły związanych z okresowym zalewaniem i wynurzaniem, największym zagrożeniem jest zmiana stosunków wodnych, związana z ewentualną realizacją planów budowy Kaskady Dolnej Wisły: trwałe zalanie oraz odcięcie przez obwałowanie. Dla muraw, zarośli i lasów kserotermicznych intensywna jest to gospodarka leśna (zalesianie, odnawianie). Dla terenów podmokłych (lasy bagienne, łęgi olszowo-jesionowe, łąki trzęślicowe, turzycowiska, szuwary) najgroźniejsze jest odwadnianie, osuszanie, zasypywanie. Dla umiarkowanie wilgotnych żyznych lasów (grądy, lasy wiązowo-jesionowe) niewłaściwa gospodarka leśna, co prowadzi do zmiany składu gatunkowego i zakwaszenia siedliska. Dla wszystkich walorów przyrodniczych - budownictwo, składowiska, zanieczyszczenia i dzikie wysypiska. Zagrożenia dla fauny stanowią: melioracje, pogłębianie koryta Wisły i likwidowanie piaszczystych wysp w nurcie rzeki, zbyt wczesne pokosy traw, lokalnie - intensyfikacja produkcji rolnej, wycinanie łęgów i pojedynczych starych drzew, silna penetracja ludzka i kłusownictwo.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
zalewane muliste brzegi rzek,
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum),
ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
batalion      [ptak ]
bielaczek     [ptak ]
bielik     [ptak ]
błotniak łąkowy     [ptak ]
błotniak stawowy     [ptak ]
błotniak zbożowy     [ptak ]
bocian biały      [ptak ]
bocian czarny      [ptak ]
boleń     [ryba ]
bóbr europejski     [ssak]
czapla biała      [ptak ]
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
derkacz     [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
jarzębatka     [ptak ]
kiełb białopłetwy     [ryba ]
koza     [ryba ]
kumak nizinny     [płaz ]
łabędź czarnodzioby (mały)     [ptak ]
łabędź krzykliwy      [ptak ]
łęczak     [ptak ]
łosoś atlantycki      [ryba ]
minóg rzeczny     [ryba ]
różanka     [ryba ]
rybitwa białoczelna     [ptak ]
rybitwa czarna      [ptak ]
rybitwa zwyczajna (rzeczna)     [ptak ]
rybołów     [ptak ]
siewka złota     [ptak ]
wydra     [ssak]
zimorodek     [ptak ]
żuraw     [ptak ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
leniec bezpodkwiatowy ,
sasanka otwarta ,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy
ul. Dworcowa 63, 85-950 Bydgoszcz
tel. (52) 518 18 01 lub (52) 551 13 50 do 362, fax (52) 518 18 02
e-mail: sekretariat@rdos-bydgoszcz.pl,http://bydgoszcz.rdos.gov.pl/

Kujawsko-Pomorska Organizacja Turystyczna
ul. Wełniany Rynek 5/8, 85-036 Bydgoszcz, (do korespondencji)
Urząd Marszałkowski w Toruniu (siedziba):
Pl. Teatralny 2, 97-100 Toruń
Tel.: (52) 376 70 19, Fax.: (52) 376 70 19
biuro@k-pot.pl, www.k-pot.pl

Oddział Kujawski PTTK we Włocławku

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu



GMINY
,
Zławieś Wielka,
Solec Kujawski,
Wielka Nieszawka,