NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Ostoja Lidzbarska

Powierzchnia : 7397.8 ha
Kod obszaru : PLH280012
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Propozycje zmian :
Proponowana przez Ministerstwo Środowiska zmiana zasięgu obszaru (zmniejszenie do 7280,4 ha) i zmiana kodu obszaru na: PLH28_33.
Opis :

Ostoja położona jest w północnej Polsce, na Pojezierzu Dobrzyńskim. Obszar zajmuje duży kompleks leśny z licznymi jeziorami, z których najpiękniejsze to: Wielkie Leźno, Górznieńskie i Piaseczno. Teren ten jest bardzo atrakcyjny krajobrazowo ze względu na urozmaiconą rzeźbę terenu i przepływające przez północną część ostoi rzeki - Górzanka i Brynica. Rzeka Bynica na części swego biegu to malowniczy i niedostępny jar o 40-50 metrowych zboczach. W miejscu tym utworzono dwa rezerwaty - Jar Brynicy w woj. kujawsko - pomorskim i Jar Brynicy w woj. warmińsko - mazurskim. W skład kompleksu leśnego wchodzą bory mieszane, świeże oraz lasy liściaste. Dość duże powierzchnie zajmują wilgotne i podmokłe lasy takie jak: olsy, lasy łęgowe i zarośla wierzbowe. Mezotroficzne jeziora śródleśne otoczone są przez zbiorowiska mszarno -turzycowe i szuwarowe. Na terenie ostoi występują naturalne lasy łęgowe i grądowe z zachowanym 140-160-letnimi starodrzewiami. Spotyka się tu również drzewostany z 180-letnią sosną. Na terenie ostoi występują łącznie 23 rodzaje siedlisk cennych z europejskiego punktu widzenia, w których przeważają siedliska leśne m.in. świetlista dąbrowa, wielogatunkowe lasy łęgowe oraz zajmujące 30% powierzchni ostoi grądy środkowoeuropejskie. Cennymi siedliskami nieleśnymi są m.in. torfowiska wysokie, torfowiska alkaliczne oraz łąki użytkowane ekstensywnie. Na terenie ostoi stwierdzono występowanie wielu rzadkich i zagrożonych gatunków flory i fauny, spośród których 10 gatunków zwierząt i 7 gatunków roślin jest cennych dla Europy. Ważnymi dla Europy przedstawicielami fauny są m.in. bóbr, traszka grzebieniasta, dwa gatunki nietoperzy - mopek i nocek duży oraz cztery gatunki ryb. Spośród roślin wyjątkowo cenne są m.in.: obuwik pospolity - bardzo piękny i okazały storczyk, oraz mech - sierpowiec błyszczący. Na terenie ostoi występuje również wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin np. storczyki - listera jajowata, kruszczyk błotny, kruszczyk szerokolistny i kukułka krwista.

Dane uaktualniono w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Ostoja znajduje się w okolicy Lidzbarka Welskiego, położonego na trasie miedzy Działdowem, a Brodnicą. Do Lidzbarka można dotrzeć autobusem PKS z Gdańska, Olsztyna i Warszawy. W Lidzbarku znajduje się również dworzec PKP. Na teren ostoi można podjechać z Lidzbarka autobusem PKS lub pociągiem do stacji Klonowo koło Lidzbarka, Gutowo Pomorskie lub Radoszki. W Lidzbarku można zatrzymać się na nocleg w jednym z hoteli, kwater prywatnych lub ośrodków wczasowych. W okolicy ostoi znajduje się kilka gospodarstw agroturystycznych m.in. w Jeleniu, Wąpiersku, Lidzbarku i Kiełpinach. W Lidzbarku funkcjonuje kilka restauracji i barów. Okolice Lidzbarka są terenami rekreacyjno - wypoczynkowych znakomicie nadającymi się do organizacji wycieczek pieszych, rowerowych i konnych, spływów kajakowych oraz do uprawiania wędkarstwa. W okolicy ostoi znajduje się kilka szlaków pieszych oraz ścieżek dydaktycznych m.in. trasa wycieczki przyrodniczej "Lasami do Piasecznń z Lidzbarka do Jeziora Lidzbarskiego. W okolicy istnieje kilka ścieżek rowerowych m.in. wokół Jeziora Lidzbarskiego. Na rzece Wel wyznaczony został szlak kajakowy. W pobliżu wsi Klonowo można podziwiać zabytkowy Dąb Rzeczypospolitej, natomiast miłośnicy sztuki ludowej na pewno nie ominą Muzeum Etnograficznego we wsi Jeleń. W Lidzbarku można zobaczyć Warmińsko - Mazurskie Muzeum Pożarnictwa. W czerwcu w Lidzbarku organizowany jest co roku "Lidzbarski Jarmark", na którym prezentowane są prace twórców, rzemieślników z Lidzbarka i okolic. Podczas jarmarku można również skosztować tradycyjnych potraw wiejskich i swojskich wypieków np. chleba wypiekanego tradycyjnie w piecu węglowym. W Siedzibie Welskiego Parku Krajobrazowego w Lidzbarku organizowanych jest wiele imprez edukacyjnych m.in. Ogólnopolski konkurs "Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski" oraz Warsztaty ekologiczne dla dzieci i młodzieży "Ja i mój region". Dalsze informacje można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej w Lidzbarku.

formy ochrony przyrody
Klonowo [ rezerwat przyrody ],
Górznieńsko-Lidzbarski [ park krajobrazowy ],
Jar Brynicy [ rezerwat przyrody ],
Czarny Bryńsk [ rezerwat przyrody ],
Ostrowy nad Brynicą [ rezerwat przyrody ],
Szumny Zdrój im. Kazimierza Sulisławskiego [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia :

Potencjalne zagrożenie dla przyrody ostoi stanowi niekontrolowany rozwój turystyki i rekreacji oraz intensyfikacja pozyskania drewna w starodzewiach. Zagrożeniem może być również zanieczyszczenie wód i powietrza.

Siedliska
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)*,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion),
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum),
łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum),
nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,
ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*,
torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis)* ,
górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) * ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bielik     [ptak ]
błotniak stawowy     [ptak ]
bocian biały      [ptak ]
bocian czarny      [ptak ]
bóbr europejski     [ssak]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
jarząbek      [ptak ]
jarzębatka     [ptak ]
kania czarna      [ptak ]
lelek     [ptak ]
lerka     [ptak ]
mopek     [ssak]
muchołówka mała      [ptak ]
nocek duży     [ssak]
orlik krzykliwy      [ptak ]
wydra     [ssak]
zimorodek     [ptak ]
żuraw     [ptak ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy
ul. Dworcowa 63, 85-950 Bydgoszcz
tel. (52) 518 18 01 lub (52) 551 13 50 do 362, fax (52) 518 18 02
e-mail: sekretariat@rdos-bydgoszcz.pl,http://bydgoszcz.rdos.gov.pl/

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
ul. Henryka Sienkiewicza 3, 00-015 Warszawa
tel. (22) 556 56 00, fax. (22) 556 56 02
e-mail: rdos.warszawa@rdos.gov.pl, http://warszawa.rdos.gov.pl/

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie
Al. Marsz. J. Piłsudskiego 7/9, 10-575 Olsztyn
tel. (89) 523 23 78, fax (89) 523 24 05
e-mail: sekretariat.olsztyn@rdos.gov.pl, http://olsztyn.rdos.gov.pl/

Dyrekcja Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego w Górznie

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Olsztynie

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu