NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Solecka Dolina Wisły

Powierzchnia : 7030.1 ha
Kod obszaru : PLH040003
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Ostoja znajduje się w centralnej Polsce, między Świeciem, a Solcem Kujawskim. Obszar obejmuje odcinek Doliny Dolnej Wisły o długości 49 km wraz z terenami zalewowymi. Ostoja obejmuje terasę zalewową, której granicę częściowo wyznacza wał przeciwpowodziowy usypany w XIX wieku, a częściowo skarpa Doliny Wisły. Wisła ma w tym miejscu charakter nieuregulowanej rzeki o dobrze zachowanych naturalnych cechach. Przy średnim i niskim stanie wód z koryta rzeki okresowo wynurzają się piaszczysto - muliste ławice. Natomiast podczas wezbrań nadbrzeżne kępy połączone ze stałym lądem staja się wyspami. Ciągle żywe są tu procesy, takie jak erozja boczna brzegów Wisły oraz krawędzi jej doliny. Na terenie ostoi występują również starorzecza i okresowo zalewane tereny nadbrzeżne, które porośnięte są mozaiką ziołorośli i traworośli z rosnącymi pojedynczo i pasowo krzewami i drzewami (w tym pomnikowymi topolami czarnymi) oraz zaroślami wierzbowymi. W dolnych partiach zboczy nieoddzielonych wałami od koryta Wisły, szczególnie między Kamieńcem a Czarżem i poniżej Kordonu, zachowały się fragmenty wielogatunkowych łęgów - siedliska cennego dla ochrony europejskiej przyrody. Na analogicznych nie zalewanych podczas wezbrań stokach, występują grądy kontynentalne o charakterze zboczowym. Na terenach zalewanych spotyka się też łąki i pastwiska. Na południowych piaszczystych zboczach koło Kamieńca występują ciepłolubne murawy zwane kserotermicznymi. W obrębie ostoi spotyka się również fragmenty borów mieszanych i sosnowych z płatami muraw piaskowych. Ważne z europejskiego punktu widzenia łęgi olszowo - jesionowe występują na bardzo niewielkich powierzchniach na zatorfionych obrzeżach doliny i źródliskach. W sumie na tym obszarze wyróżniono 9 rodzajów siedlisk cennych dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy, które łącznie zajmują ponad 5% obszaru. Największą powierzchnie z nich zajmują łąki użytkowane ekstensywnie (3%). Występuje tu 48 gatunki zwierząt ważnych dla UE, z czego 36 gatunków to ptaki. Obszar jest fragmentem ostoi ptasiej o dużym znaczeniu dla ptaków lęgowych i migrujących, szczególnie związanych z dolinami dużych, nieuregulowanych rzek. Występuje tu m.in. bocian czarny, czapla biała, rybitwa białoczelna, batalion i bielik. Spośród występujących tu gatunków ryb szczególnie cenne są: kiełb białopłetwy, koza, różanka oraz reintrodukowany łosoś atlantycki. Ostoja obejmuje część ekologicznego korytarza Wisły, który jest ważny dla migracji wielu gatunków.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Ostoja znajduje się w centralnej Polsce, między Świeciem, a Solcem Kujawskim. W okolicy ostoi znajduje się Bydgoszcz i Chełmno. Do Torunia i Bydgoszczy można dojechać autobusami PKS z Warszawy i Łodzi. Natomiast do Solca - Kujawskiego, Świecia i Chełmna można dotrzeć komunikacją PKS z Torunia. Stacje PKP znajdują się Solcu - Kujawskim, Bydgoszczy i Terespolu Pomorskim. Na nocleg można się zatrzymać w jednym z hoteli w Toruniu, Bydgoszczy, Świeciu lub w Solcu - Kujawskim. W Bydgoszczy i Chełmnie funkcjonują również schroniska młodzieżowe. W Toruniu zanocować można również zatrzymać w Domu Turysty PTTK. W okolicach ostoi zatrzymać się można również w jednym z wielu gospodarstw agroturystycznych, które koncentrują się głównie koło Chełmna i Świecia m.in. w Kozłowie, Grucznie, Chrystkowie, Osnowie i w Przyłubie koło Solca - Kujawskiego. Główną atrakcją turystyczna okolic ostoi jest Toruń z zabytkową starówką i pomnikiem Kopernika. Warto również zwiedzić Chełmno, które jest jednym z najpiękniejszych miast na Pomorzu. Zawdzięcza to głównie średniowiecznego układowi przestrzennemu, z murami miejskimi, kościołami i gotycko - renesansowym Ratuszem. W Świeciu natomiast warto zobaczyć ruiny pokrzyżackiego zamku stojącego w widłach Wdy i Wisły. Aby lepiej poznać przyrodnicze i krajobrazowe walory ostoi warto skorzystać z sieci pieszych i rowerowych szlaków turystycznych. W okolicach ostoi wytyczony został m.in. Szlak rowerowy po Dolinie Dolnej Wisły biegnący przez Bydgoszcz, Świecie i Chełmno oraz pieszy szlak "Rezerwatów Chełmińskich" prowadzący m.in. koło rezerwatu "Wielka Kępa Ostromeckń. Wyznaczonych zostało tu również kilka ścieżek edukacyjnych np. ścieżka dydaktyczna "Czarcie Góry" wiodąca ze Świecia, wzdłuż stromego zbocza Wisły, do parku przypałacowego w Sartowicach. Miłośnicy Opery mogą wybrać się na przełomie kwietnia i maja do Opera Nova na Bydgoski Festiwal Operowy. W Bydgoszczy odbywa się również Międzynarodowy Zimowy Spływ Kajakowy na Brdzie. Na zamku w Świeciu natomiast można posłuchać piosenki studenckiej i turystycznej podczas "Nocnego śpiewania" - Maraton Piosenki Studenckiej i Turystycznej lub podziwiać pokazy walk rycerskich podczas "Dni kultury średniowiecznej". Dalszych informacji udzielają: Ośrodek Informacji Turystycznej w Toruniu, Izba Regionalna w Świeciu i Chełmińska Informacja Turystyczna.

formy ochrony przyrody
Wielka Kępa [ rezerwat przyrody ],
Łęgi na Ostrowiu Panieńskim [ rezerwat przyrody ],
Ostrów Panieński [ rezerwat przyrody ],
Las Mariański [ rezerwat przyrody ],
Strefy Krawędziowej Doliny Wisły [ obszar chronionego krajobrazu ],
Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego [ park krajobrazowy ],
Zagrozenia :

Głównymi zagrożeniami dla przyrody ostoi są: ewentualna zmiany stosunków wodnych w wyniku planowanej budowy Kaskady Dolnej Wisły, pogłębianie koryta Wisły i likwidowanie piaszczystych ławic w nurcie rzeki oraz wycinanie lasów łęgowych. Do czynników zagrażającym walorom przyrodniczym tego terenu zaliczyć można również: przekształcanie użytków zielonych na grunty orne, odwadnianie i osuszanie terenów podmokłych oraz intensywną rozbudowy bydgoskich osiedli mieszkaniowych sąsiadujących z Doliną Wisły.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
zalewane muliste brzegi rzek,
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum),
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)*,
sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
batalion      [ptak ]
bielaczek     [ptak ]
bielik     [ptak ]
błotniak stawowy     [ptak ]
błotniak zbożowy     [ptak ]
bocian biały      [ptak ]
bocian czarny      [ptak ]
boleń     [ryba ]
bóbr europejski     [ssak]
czapla biała      [ptak ]
czapla nadobna     [ptak ]
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
derkacz     [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
jarzębatka     [ptak ]
kania czarna      [ptak ]
kania ruda      [ptak ]
kiełb białopłetwy     [ryba ]
koza     [ryba ]
kumak nizinny     [płaz ]
łabędź krzykliwy      [ptak ]
łęczak     [ptak ]
łosoś atlantycki      [ryba ]
mewa mała     [ptak ]
minóg strumieniowy     [ryba ]
mopek     [ssak]
muchołówka mała      [ptak ]
ortolan     [ptak ]
pachnica dębowa*     [bezkręgowiec ]
perkoz rogaty      [ptak ]
podróżniczek      [ptak ]
różanka     [ryba ]
rybitwa białoczelna     [ptak ]
rybitwa czarna      [ptak ]
rybitwa wielkodzioba     [ptak ]
rybitwa zwyczajna (rzeczna)     [ptak ]
rybołów     [ptak ]
siewka złota     [ptak ]
sowa błotna     [ptak ]
szablodziób     [ptak ]
trzmielojad     [ptak ]
wydra     [ssak]
zimorodek     [ptak ]
żuraw     [ptak ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
leniec bezpodkwiatowy ,
sasanka otwarta ,
starodub łąkowy,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy
ul. Dworcowa 63, 85-950 Bydgoszcz
tel. (52) 518 18 01 lub (52) 551 13 50 do 362, fax (52) 518 18 02
e-mail: sekretariat@rdos-bydgoszcz.pl,http://bydgoszcz.rdos.gov.pl/

Kujawsko-Pomorska Organizacja Turystyczna
ul. Wełniany Rynek 5/8, 85-036 Bydgoszcz (do korespondencji)
Urząd Marszałkowski w Toruniu (siedziba):
Pl. Teatralny 2, 97-100 Toruń
Tel.: (52) 376 70 19, Fax.: (52) 376 70 19
biuro@k-pot.pl, www.k-pot.pl

Oddział Kujawski PTTK we Włocławku

Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Toruniu

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku



GMINY
,
Chełmno,
Świecie,
Chełmno m.,
Dąbrowa Chełmińska,
Dobrcz,
Osielsko,
Unisław,
Pruszcz,
Bydgoszcz,
Zławieś Wielka,
Solec Kujawski,