NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Ostoja Gorczańska

Powierzchnia : 17997.9 ha
Kod obszaru : PLH120018
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :

Obszar położony w rejonie małopolskim, obejmuje prawie całe pasmo górski Gorców, należące do Beskidów Zachodnich. Grzbiety górskie są szerokie i płaskie a doliny głęboko wcięte. Ostoja jest obszarem źródliskowym dopływów Dunajca i Raby. Sieć potoków jest bardzo gęsta. Większość terenu porośnięta jest lasami. W reglu dolnym są to buczyny i bór świerkowo-jodłowy, w reglu górnym - świerczyny górnoreglowe. Zaś obszary nadbrzeżne porastają olszyny. W wyższych partiach gór występują rozległe, ekstensywnie użytkowane polany leśne, stopniowo zarastające lasem. Jest to szczególnie cenna ostoja siedliskowa - stwierdzono tu występowanie 13 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Szczególne znaczenie mają dobrze zachowane, naturalne zbiorowiska leśne oraz kompleksy łąk. Występuje tu również duża różnorodność roślinna - ok. 940 gatunków, z licznymi stanowiskami chronionych prawnie, rzadkich lokalnie lub zagrożonych gatunków roślin naczyniowych. Poza tym jest to ważne miejsce bytowania zwierząt typowych dla Karpat, zwłaszcza drapieżnych, jak: wilka, niedźwiedzia, rysia (chronione również dyrektywą siedliskową). Pospolite są także sarny, jelenie, dziki. Na terenie tym występują dość liczne traszki, żaby trawne, ropuchy szare i kumaki górskie oraz salamandra plamista, a gatunek gadów reprezentuje m.in. jaszczurka zwinka, żmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny i gniewosz plamisty. Jest to również cenna ostoja ptasia o randze europejskiej. zarastające lasem z powodu zaprzestania wypasu owiec i bydła. Były to głównie łąki mieczykowo-mietlicowe. W lokalnych zagłębieniach terenu, o zwiększonej wilgotności podłoża, lub przy wysiękach wody, spotyka się eutroficzne młaki. W obszarze zidentyfikowano 13 rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej (największy obszar spośród nich zajmują żyzne buczyny i bory górnoreglowe) oraz 8 gatunków z załącznika II. Szczególnie cenne są kompleksy łąk i płaty naturalnych zbiorowisk leśnych. Jest to ważna ostoja fauny typowej dla Karpat, zwłaszcza dużych drapieżników (występuje tu wilk i niedźwiedź). Obszar o bogatej florze roślin naczyniowych (ok. 940 gat.), z licznymi stanowiskami chronionych prawnie, rzadkich lokalnie lub zagrożonych gatunków roślin naczyniowych.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Preferowany dojazd do ostoi, to dotarcie pociągiem do Nowego Targu, a stamtąd do mniejszych miejscowości drogą lokalną - PKS lub innymi środkami transportu (np. do Rabki istnieje również połączenie kolejowe). Gminy, na terenie których położony jest obszar (Nowy Targ, Mszana Dolna, Niedźwiedź, Kamienica, Ochotnica Dolna) oferują bogatą bazę noclegowo-gastronomiczną. W obrębie ostoi usytuowany jest Gorczański Park Narodowy, który obejmuje centralną i północno-wschodnią część pasma Gorców, z najwyższym szczytem Jaworzyną (1288 m n.p.m.). Obszar ten ma bardzo duże walory turystyczne. Krajobraz parku ma charakter naturalny, a stopień ingerencji człowieka jest nieznaczny. Z tego też względu jest to interesujący obiekt turystyczny. Przyciąga turystów ciszą i spokojem, wspaniałymi krajobrazami oraz dobrze zachowaną przyrodą. Do turystyki park jest bardzo dobrze przygotowany. Przez jego teren przebiega 14 oznakowanych szlaków turystycznych i 9 szlaków spacerowych o łącznej długości 109 km. Są one zróżnicowane pod względem trudności i czasu przejścia. Na szlakach spacerowych można odpocząć nad górskim potokiem, obserwować ślady zwierząt, poznać różnorodność szaty roślinnej. Niektóre ułatwiają dojście do centralnej części Parku - na przełęcz Borek czy Jaworzynę Kamienicką, łączą jego obrzeża ze szlakami grzbietowymi. Na najwyższe szczyty: Turbacz, Kudłoń czy Gorc prowadzą szlaki trudniejsze, niezwykle widokowe i interesujące pod względem przyrodniczym. Wiodą przez stare, naturalne lasy oraz miejsca historyczne, związane z okresem międzywojennym i wydarzeniami II wojny światowej. Umożliwiają poznanie zjawisk przyrody i śladów kultury pasterskiej. Gorce posiadają wiele zabytków miejscowej architektury ludowej. Na gorczańskich polanach oglądać można szałasy pasterskie - niejednokrotnie uznane za zabytki kultury materialnej. Najstarszym zabytkiem sakralnym na obszarze parku jest kapliczka na polanie Jaworzynka Kamienicka, wzniesiona w 1904r. Z kapliczką i jej fundatorem (znanym bacą i czarownikiem) związane są liczne legendy. Wszelkie informacje turystyczne można uzyskać w oddziale PTTK "Gorce" w Nowym Targ
Małopolska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Św. Krzyża 14 w Krakowie. Można zajrzeć na stronę internetową Organizacji: www.mot.krakow.pl lub w razie konkretnych pytań skontaktować się mailowo: biuro@mot.krakow.pl.
Lokalne Organizacje Turystyczne znajdują się w Krynicy-Zdroju, Nowym Sączu, Wieliczce, Gorlicach Zawoi.

Zagrozenia :

Do podstawowych zagrożeń ostoi należą: zanieczyszczenia powietrza, wycinanie lasów na terenie obszaru oraz ich eksploatacja poza parkiem narodowym, a także zarzucenie wypasu owiec i bydła, co prowadzi do zarastania łąk. Ewentualne niezbędne prace z zakresu ochrony przeciwpowodziowej powinny być prowadzone zgodnie z zasadami dobrej praktyki regulacji rzek i potoków górskich.

Siedliska
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wrześni),
górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) * ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
jaskinie nieudostępnione do zwiedzania,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)* ,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bocian czarny      [ptak ]
cietrzew (podgatunek kontynentalny)     [ptak ]
derkacz     [ptak ]
dzięcioł białogrzbiety      [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł trójpalczasty      [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy      [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
głuszec     [ptak ]
jarząbek      [ptak ]
kumak górski     [płaz ]
muchołówka mała      [ptak ]
niedźwiedź brunatny *     [ssak]
orlik krzykliwy      [ptak ]
orzeł przedni     [ptak ]
puchacz     [ptak ]
ryś     [ssak]
sóweczka     [ptak ]
traszka karpacka     [płaz ]
trzmielojad     [ptak ]
wilk*     [ssak]
włochatka     [ptak ]
wydra     [ssak]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
bezlist okrywkowy,
dzwonek piłkowany*,
Obszar biogeograficzny : alpejski
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie - posiada następujące siedziby:
- 31-112 Kraków, ul. Smoleńsk 29-31,
- 33-100 Tarnów, al. Solidarności 5-9,
- 33-340 Stary Sącz, ul. Daszyńskiego 3
Sekretariat: ul. Smoleńsk 29-31, 31-112 Kraków, 012 619 81 20, 012 619 81 21, fax 012 619 81 22
adres do korespondencji: ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków.
Strona internetowa RDOŚ: http://krakow.rdos.gov.pl, e-mail: echr@malopolska.uw.gov.pl

Małopolska Organizacja Turystyczna, ul. Św. Krzyża 14, 31-028 Kraków (do korespondencji), ul. Westerplatte 15, 31-033 Kraków (siedziba), Tel.: (12) 421 16 04, 421 15 36, Fax.: (12) 421 16 04, biuro@mot.krakow.pl, www.mot.krakow.pl

Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie

Dyrekcja Gorczańskiego Parku Narodowego



GMINY
,
Rabka-Zdrój,
Niedźwiedź,
Mszana Dolna,
Dobra,
Słopnice,
Kamienica,
Nowy Targ,
Nowy Targ m.,
Ochotnica Dolna,