NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Beskid Śląski

Powierzchnia : 27370 ha
Kod obszaru : PLH240005
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Propozycje zmian :
W ramach Shadow List 2008 proponowano zmniejszenie zasięgu obszaru do 26405,41 ha.
Opis :

Obszar o powierzchni ponad 26 tys. ha położony jest w masywie Beskidu Śląskiego (najbardziej na zachód wysuniętej części Beskidów Zachodnich), z niewielkimi fragmentami w obrębie Pogórza Śląskiego i w Kotlinie Żywieckiej. Tworzą go dwa pasma górskie: Stożka i Czantorii oraz pasmo Baraniej Góry. Beskid Śląski charakteryzuje się bardzo ciekawą rzeźbą terenu. Góry mają układ pasmowy i posiadają dość duże różnice wysokości między dnami dolin a szczytami. Występuje tu wiele różnorodnych form skalnych, takich jak: progi i wodospady w dolinach potoków czy też powierzchniowe i podziemne formy osuwiskowe. Wśród licznych jaskiń na tym terenie, najbardziej znaną i najgłębszą, jest jaskinia Malinowska (Ondraszka), a największa znajduje się w Trzech Kopcach. Beskid Śląski wyróżnia się także dobrze rozbudowaną siecią rzeczną. Tutaj bierze swój początek Wisła - z północno-zachodnich stoków Baraniej Góry, na wysokości 1100m wypływają źródła Czarnej Wisełki. Większość obszaru pokryta jest lasami, w głównej mierze sztucznymi monokulturami świerkowymi, jednakże występują tu również fragmenty naturalnych oraz dobrze zachowanych, zróżnicowanych kompleksów leśnych. Beskid Śląski, ze względu na swoje bogactwo siedliskowe, ma szczególne znaczenie dla zachowania bioróżnorodności w skali europejskiej. Stwierdzono, iż występuje tu 16 typów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Jednymi z najcenniejszych są zachowane fragmenty lasu jodłowo-bukowo-świerkowego o charakterze naturalnym, usytuowane na północno-zachodniych stokach Baraniej Góry. Masyw Baraniej Góry stanowi cenne miejsce występowania dolnoreglowego boru jodłowo-świerkowego oraz boru na torfie. Natomiast w północnej części Beskidu Śląskiego występują największe w polskich Karpatach powierzchnie porośnięte przez lasy jaworowe z miesiącznicą trwałą (wieloletnią rośliną zielną). Roślinność nieleśna również odznacza się dużym zróżnicowaniem, w tym szczególnie interesujące są murawy kserotermiczne (gatunki preferujące siedliska ciepłe i suche) na górze Tuł - najwyższego wzniesienie Pogórza Śląskiego. Na licznych na tym obszarze formach skalnych wykształciły się zbiorowiska szczelin skalnych, te najlepiej zachowane są chronione w rezerwacie przyrody "Kuźnie". Ponadto na terenie ostoi zidentyfikowano 21 gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, odnotowując liczne stanowiska rzadkich i zagrożonych zwierząt i roślin, jak np. tojadu morawskiego (jedno z 4 stanowisk w Polsce) czy tocji karpackiej (jedno z 4 regionów występowania).

Dane uaktualniono w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Do najpopularniejszych miejscowości turystycznych Beskidu Śląskiego należą Wisła, Ustroń i Szczyrk. Do Ustronia i Wisły można dojechać bezpośrednio koleją (stacje: Wisła Uzdrowisko PKP, Ustroń Zdrój PKP) bądź autobusami PKS kursującymi m.in. z Bielska - Białej, Cieszyna, Skoczkowa, Katowic, Krakowa. Poza tym można korzystać z usług innych przewoźników autobusowych kursujących w tych okolicach, np. firmy Wispol i Trans-Kom. Dojazd do Szczyrku również nie przysparza większego kłopotu. Szybkie dotarcie do tej miejscowości ułatwia dobre połączenie z Bielsko-Białą (15 km na południe) i Żywcem (17km). Na terenie wszystkich miejscowości doskonale rozwinięta jest baza noclegowa o różnym standardzie (liczne hotele, ośrodki wczasowe, pensjonaty, kwatery prywatne, pola kempingowe, schroniska, gospodarstwa agroturystyczne). W bogatej ofercie gastronomicznej, oprócz wielu barów, pubów, kawiarni, pizzeri, smażalni, na szczególną uwagę zasługują restauracje typu: zajazdy, gospody, karczmy góralskie serwujące specjały regionalnych Beskidów. Ze względu na malownicze położenie Ustronia, Wisły i Szczyrku, ich duże walory krajobrazowe (tereny Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego) oraz urządzenia sportowe, miejscowości te są wymarzonym miejscem do uprawiania różnych form turystyki i dyscyplin sportowych. Turystykę można uprawiać pieszo, na rowerze i nartach. Wytyczonych jest wiele górskich szlaków turystycznych, ścieżek spacerowych i tras rowerowych. Znajdują się tu także warunki do uprawiania biegów górskich, lotniarstwa, wędkarstwa, kąpieli wodnych oraz wszelkich gier sportowych. Teren miasta Wisła obejmuje obszar źródliskowy rzeki Wisły, w celu jego zachowania utworzono rezerwat przyrody Barania Góra (potoki Czarna i Biała Wisełka oraz Malinka, po połączeniu tworzące rzekę Wisłę, stanowią rezerwat wodny ze szczególną ochroną pstrąga potokowego). Jedną z największych atrakcji turystycznych Szczyrku jest wyciąg krzesełkowy na Skrzyczne - najwyższy szczyt Beskidu Śląskiego, liczący 1257 m n.p.m. Natomiast jedną z najgłówniejszych atrakcji w Ustroniu jest kolej linowa krzesełkowa oraz letni tor saneczkowy na Czantorii (995 m n.p.m.). Ponadto Ustroń jest popularnym uzdrowiskiem, posiadającym źródła wód mineralnych i żelazistych. Szczegółowych informacji turystycznych dotyczących wypoczynku w powyższych miejscowościach udzielają: Wiślańskie Centrum Kultury i Informacji, PTTK oddział "Wisła", Miejska Informacja Turystyczna w Ustroniu oraz Biuro Informacji Turystycznej w Szczyrku.
Śląska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Mickiewicza 29 w Krakowie. Można zajrzeć na stronę internetową Organizacji: www.silesia-sot.pl lub w razie konkretnych pytań skontaktować się mailowo: info@silesia-sot.pl.
Lokalne Organizacje Turystyczne znajdują się w Częstochowie, Zawierciu, Brennie, Wiśle.

Zagrozenia :

Najpoważniejsze zagrożenia ostoi wynikają głównie ze zbyt intensywnie rozwijającej się turystyki i zabudowy rekreacyjnej. Inne niebezpieczeństwa związane są z zanieczyszczeniem wody, powietrza (w tym zanieczyszczenia przedostające się z terenów Czech) oraz regulowaniem koryt rzecznych, obudową potoków górskich.

Siedliska
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) * ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii,
jaskinie nieudostępnione do zwiedzania,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
górskie jaworzyny ziołoroślowe (Aceri-Fagetum),
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)* ,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie),
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
biegacz urozmaicony     [bezkręgowiec ]
brzanka     [ryba ]
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
głowacz białopłetwy     [ryba ]
kozioróg dębosz     [bezkręgowiec ]
kumak górski     [płaz ]
kumak nizinny     [płaz ]
minóg strumieniowy     [ryba ]
niedźwiedź brunatny *     [ssak]
nocek duży     [ssak]
pachnica dębowa*     [bezkręgowiec ]
podkowiec mały     [ssak]
ryś     [ssak]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
traszka karpacka     [płaz ]
wilk*     [ssak]
wydra     [ssak]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
obuwik pospolity ,
Obszar biogeograficzny : alpejski
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, ul. Powstańców 41a, 40-024 Katowice. Strona internetowa RDOŚ: http://www.katowice.rdos.gov.pl

Śląska Organizacja Turystyczna, ul. Mickiewicza 29, 40-085 Katowice, Tel.: (32) 207 207 1, Fax.: (32) 207 207 2, info@silesia-sot.pl, www.silesia-sot.pl

Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego

Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego - Oddział Biura w Żywcu

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach



GMINY
,
Ustroń,
Wisła,
Szczyrk,