Ostoja, będąca jednym z największych torfowisk niskich Mazowsza, ciągnie się południkowo na przestrzeni 15 km. Położona jest na najwyższej terasie nadzalewowej doliny Wisły, przy jej krawędzi i jest obficie zasilana wodami podziemnymi. Ponad połowę ostoi stanowią otwarte tereny łąkowe, częściowo zarastające w wyniku sukcesji leśnej. Lasy porastają ok. 36% ostoi, zaś pozostałą część stanowią głównie siedliska rolnicze. Większość łąk to tereny podlegające ekstensywnej gospodarce rolnej. Mimo melioracji, zachowało się tu naturalne zróżnicowanie siedliskowe i roślinne. Na części terenu znajdują się stare wyrobiska potorfowe, na których zachodzi obecnie spontaniczna restytucja zbiorowisk mszysto-turzycowych. Lasy porastają głównie północną część ostoi, a fragmentarycznie występują również w południowym jej krańcu. Wśród nich dominują olsy i bory bagienne. Zachodnim skrajem ostoi przepływa uregulowana rzeka Jagodzianka (Kanał Bielińskiego). W jej dolinie zachowała się duża różnorodność siedlisk, z łąkami zmiennowilgotnymi i szuwarami turzycowymi. Widoczne są również pozostałości starorzeczy. W centralnej część ostoi znajduje się łańcuch wydmowy ze zróżnicowaną szatą roślinną. Na skłonach wydm spotyka się m.in. ciepłolubne murawy. Łącznie ok. 60% obszaru pokrywają siedliska (11 rodzajów) znajdujące się w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Stwierdzono tu również 6 gatunków zwierząt wymienianych w załączniku II powyższej dyrektywy. Duża mozajka siedlisk sprawia, że jest to ostoja o dużym bogactwie przyrodniczym. Badania wykazały występowanie tu ok. 500 gatunków roślin, ponad 120 gatunków ptaków, a także rzadkich bezkręgowców, szczególnie motyli.

Dane uaktualniono w 2009 roku.

Do ostoi najłatwiej dotrzeć własnym środkiem transportu. Znajduje się ona na przecięciu dwóch ważnych szlaków komunikacyjnych: trasy Warszawa - Puławy (możliwy też dojazd od trasy Warszawa - Lublin) oraz drogi Mińsk Mazowiecki - Grójec. Do miejscowości leżących na zachodnim i wschodnim skraju ostoi (Podbiel i Całowanie) docierają autobusy PKS z Otwocka. do miejscowości leżących w pobliżu północnej granicy ostoi (Otwock, Karczew) można dotrzeć prywatną komunikacją autobusową z Warszawy. Możliwy jest również dojazd koleją podmiejską łączącą Warszawę z Lublinem (konieczność przejścia ok. 4-5 km od stacji do ostoi). W zależności od rejonu ostoi, do którego chce się dotrzeć można wysiąść na stacji PKP Otwock, Śródborów, Pogorzel Warszawska, Celestynów, Kołbiel lub Zabieżki. Skrajem ostoi przebiega szlak turystyczny łączący Karczew z Celestynowem. W północnym krańcu ostoi, w sąsiedztwie rezerwatu "Na Torfach", istnieje krótka ścieżka dydaktyczna "Łabędzim Szlakiem", przygotowana przez Zarząd Parków Krajobrazowych: Mazowieckiego, Chojnowskiego i Brudzeńskiego. Dla zorganizowanych grup istnieje możliwość zorganizowania w tym rejonie zajęć dydaktycznych, opartych o wspomniany szlak oraz Bazę Edukacji "Torfy" znajdującą się w przedwojennej leśniczówce, na skraju rezerwatu. W sprawie zajęć należy zwracać się do Zarządu Parków Krajobrazowych w Otwocku. Poruszanie się po ostoi poza wyznaczonymi szlakami jest dozwolone z pominięciem rezerwatu "Na Torfach", w którym znajduje się jedynie punkt widokowy na jezioro, a pozostała jego część jest zamknięta dla ruchu. Na terenie ostoi nie ma możliwości noclegu lub wyżywienia. Jednak w pobliskim Otwocku (4-5 km), Pogorzeli Warszawskiej (2-3 km) i Osiecku (3-4 km) możliwe jest wynajęcie pokoju w prywatnych kwaterach lub ośrodkach wypoczynkowych i konferencyjnych. Wśród atrakcji turystycznych znajdujących się w ostoi lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie należy wymienić ogromną wydmę Pękatkę znajdującą się w centralnej części ostoi przy polnej drodze łączącej Podbiel z Całowaniem. Jest to jedna z największych wydm w tej części Mazowsza. Odkryto na niej liczne ślady osad sprzed kilku tysięcy lat. W Podbieli i Całowaniu zachowały się jeszcze pojedyncze drewniane budynki kryte strzechą. Idąc ku ostoi z Otwocka warto odwiedzić Muzeum Ziemi Otwockiej, zaś podążając z Karczewa, na uwagę zasługuje tamtejszy kościół (zabytek klasy 0), pojedyncze budynki z przełomu XIX i XX w oraz cmentarz ze pojedynczymi starymi XIX-wiecznymi nagrobkami. Informacji turystycznej można zasięgnąć w otwockim oddziale PTTK.

Do najpoważniejszych zagrożeń ostoi zalicza się zanik ekstensywnego rolnictwa, które przyczyniało się do utrzymania niektórych siedlisk. Poważne konsekwencje dla zachowania przyrodniczego bogactwa ostoi może mieć również odtwarzanie podupadłego już systemu urządzeń melioracyjnych, a także nielegalne wydobycie torfu i zasypywanie potorfii śmieciami. Budowa stawów rybnych w obrębie torfowiska; ciepłolubne murawy napiaskowe zagrożone są eksploatacją piasku; w północnej części obszaru zagrożeniem jest planowa urbanizacja, budowa osiedli mieszkaniowych, plany poprowadzenia autostrady A2, plany budowy lotniska i pól golfowych w południowej części.

Mazowiecki i Chojnowski Park Krajobrazowy, 05-400 Otwock, ul. Sułkowskiego 11, tel. (0-22) 779 26 94, e-mail: michpk@wp.pl

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie, 03-841 Warszawa, ul. Grochowska 278, tel. (0-22) 810-40-34

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, http://www.warszawa.rdos.gov.pl, e-mail: rdos.warszawa@mazowieckie.pl, fax: (022) 55 ? 65 ? 602, tel.: (022) 55 ? 65 ? 600

Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna, ul. Ciołka 10 A, pokój 201, 221, 01-402 Warszawa, tel.: (22) 877 20 10, fax: (22) 877 22 70, e-mail: biuro@mazowsze.mrot.pl, strona internetowa: http://www.mrot.pl

Wojewódzki Zespół Specjalistyczny województwa mazowieckiego