NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Dolina Szyszły

Powierzchnia : 2557.2 ha
Kod obszaru : PLB060018
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
obszar specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia)
Status obszaru :
obszar wyznaczony [Rozporządzeniem Ministra Środowiska]
Opis :

Obszar obejmuje dolinę rzeki Szyszły od wsi Zawady (na zachodzie) po szosę łączącą wsie Dyniska Stare i Dębina (na wschodzie). Teren w części jest użytkowany ekstensywnie (łąki kośne, eksploatacja torfu), w części nieużytkowany. Dobrze zachowane, rozległe płaty łąk zmiennowilgotnych w ekstensywnie użytkowanej dolinie. Występują tu rzadkie zbiorowiska: szuwar kłociowy i zbiorowisko z marzycą rudą. W miejscach dawnej eksploatacji torfu dobrze wykształcone, bardzo bogate florystycznie torfowiska węglanowe. Łącznie występuje tu 7 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 6 gatunków z Załącznika II tej dyrektywy. Obszar ważny dla zachowania lipiennika Loesela. Jedno z czterech stanowisk występowania starca wielkolistnego w Polsce (stanowiska na zachodniej granicy zasięgu). W ostoi Dolina Szyszły stwierdzono występowanie co najmniej 15 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Liczebność jednego gatunku (dubelta) mieści się w kryteriach wyznaczania ostoi ptaków wprowadzonych przez BirdLife International. Ponadto 9 spośród stwierdzonych tu gatunków zostało zamieszczonych na liście zagrożonych ptaków w Polskiej czerwonej księdze zwierząt. Jest to jedna z 10 najważniejszych ostoi dubelta w Polsce, a także miejsce sporadycznego występowania wodniczki.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Lubycza Królewska:
Budowle cerkiewne w Hrebennem, Korniach, Siedliskach, skamieniałe drzewa w Siedliskach, unikalne lasy dębowe, projektowany rezerwat przyrody "Jałowce Lubyckie", bunkry obronne Linii Mołotowa z okresu II wojny światowej, dworek w Wierzbicy, rozległe stawy rybne, drewniana cerkiew z XVII wieku, p.w. św. Mikołaja w Hrebennem. Cerkwie z początku XX wieku znajdują się: w Korniach, Siedliskach, Machnowie Starym i Żurawcach. Dzwonnice w Hrebennem, Siedliskach, Korniach, Mostach Małych i Kniaziach. Cennymi zabytkami są cmentarze: w Kniaziach, Korniach, Wierzbicy, Żurawcach.
Bliskość Przejścia Granicznego w Hrebennem umożliwia jedno lub kilkudniowe wyjazdy na Ukrainę ( do Lwowa ok. 70 km). Zabytkiem nowych dziejów są fortyfikacje z czasów II wojny światowej tzw. "Linia Mołotowa".
Dziedzictwem kulturowym tego regionu są zabytki kościoła greko-katolickiego (unickiego) tj. cerkwie, dzwonnice, cmentarze oraz kamienne krzyże bruśnieńskie. Ruiny cerkwi pw. św. Praskewii w Kniaziach koło Lubyczy Królewskiej.
Cennymi zabytkami są również dzwonnice w Kniaziach, Korniach, Siedliskach oraz pochodząca z XVIII w. dzwonnica typu obronnego w Hrebenenem.
Muzeum "Skamieniały Las" w Siedliskach, Kapliczka Św. Huberta w Siedliskach, Wiekowy dąb w Siedliskach.
Centralny Szlak Rowerowy Roztocza Kraśnik – Lwów. Organizowane są międzynarodowe rajdy rowerowe „Roztocze bez granic”
Lubycza Królewska: PTTK Zamość, Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej
Ulhówek:
Gospodarstwo Pasieczne: Dary Pszczół, gospodarstwo rybackie Dar-Ryb w Hubinku, Dni Ulhówka: festyn rodzinny z produktami pszczelimi w roli głównej.
Największą miejscowością w okolicy jest Jarczów. Tam też można starać się o nocleg.
W Jarczowie warto zobaczyć cerkiew drewnianą z XVII w. Okolice obszaru dogodne dla turystyki pieszej, rowerowej a zimą biegów narciarskich. Administracyjnie ostoja położona jest w województwie lubelskim, powiecie Tomaszów Lubelski, gminach Ulhówek i Jarczów. Dolina Szyszły to przede wszystkim piękno przyrody. W okolicy nie ma żadnego uciążliwego przemysłu. Turysta przybywający w te strony może pooddychać czystym powietrzem oraz wybrać się na wędrówkę po bogatych w jagody i grzyby lasach. Niestety historia pozostawiła tu niewiele zabytków. Do najcenniejszych należy drewniany kościół pw. św. Stanisława (wcześniej unicki) z początku XVII wieku w Jarczowie. W Jarczowie znajdował się również niegdyś liczący się ośrodek garncarski (wyrabiano u ceramikę użytkową i dekoracyjną, z charakterystycznym glazurowaniem w kolorze czerwonym). Okolica nie ma rozwiniętej bazy noclegowej, najbliższego noclegu należy szukać w Tomaszowie Lubelskim, dysponującym dość bogatą bazą noclegową (są tutaj zarówno hotele jak i schronisko młodzieżowe jak również kwaterami prywatnymi). Do Tomaszowa dojechać można komunikacją PKS. Ostoja znajduje się blisko granicy z Ukrainą (w odległości około 20 kilometrów znajduje się przejście graniczne, drogowe i kolejowe, w Hrebennem).

Zagrozenia :

Zmiana stosunków wodnych (odwadnianie), intensyfikacja stosowania nawozów sztucznych. Naturalna sukcesja roślinności w wyniku zmniejszenia intensywności użytkowania. Zagrożeniem może też być wypalanie łąk, a w niektórych miejscach eksploatacja torfu.

Siedliska
twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis)* ,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bączek     [ptak ]
bąk     [ptak ]
błotniak łąkowy     [ptak ]
błotniak stawowy     [ptak ]
bocian biały      [ptak ]
bóbr europejski     [ssak]
derkacz     [ptak ]
dubelt     [ptak ]
dzięcioł białoszyi     [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
kania czarna      [ptak ]
modraszek nausitous     [bezkręgowiec ]
modraszek telejus     [bezkręgowiec ]
orlik krzykliwy      [ptak ]
podróżniczek      [ptak ]
puchacz     [ptak ]
sowa błotna     [ptak ]
wodniczka     [ptak ]
wydra     [ssak]
zielonka     [ptak ]

Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

- Urząd Gminy Jarczów, Urząd Gminy Ulhówek
- Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska ul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawa
- Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie,
http://www.lublin.rdos.gov.pl, fax: (081) 74 ? 24 ? 330, tel.: (081) 74? 24 ? 312
- Lubelska Regionalna Organizacja Turystyczna, ul. M.C. Skłodowskiej 5 p.
107, Lublin, tel.: (81) 532 14 48, fax.: (81) 532 14 48, e-mail: d.lachowska@wp.pl, strona internetowa: http://www.lrot.pl
- Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze BORT - 0/ Zamość , 22-400 Zamość ,
ul. Staszica 31 tel. (084) 639 31 43 , tel/fax 0-84/ 638 56 87 http://www.zamosc.pttk.pl/ ,
e-mail: pttk.zamosc@pro.onet.pl
- Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej Rynek Wielki 13 - Ratusz tel. 0-84/ 639 22 92, tel/fax 0-84 627 08 13 e-mail: zoit@osir.zamosc.plwww.zoit.zamosc.pl



GMINY
,
Jarczów,
Ulhówek,