NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Beskid Żywiecki (ob. ptasi)

Powierzchnia : 34988.9 ha
Kod obszaru : PLB240002
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
obszar specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia)
Status obszaru :
obszar wyznaczony [Rozporządzeniem Ministra Środowiska]
Opis :

Beskid Żywiecki to bardzo rozległa i mocno zróżnicowana pod względem położenia i charakteru grupa górska Beskidów Zachodnich, rozciągająca się wzdłuż południowych granic kraju, od Beskidu Śląskiego aż po Podhale. Od północy graniczy z Beskidem Średnim (Makowskim), a od wschodu z Gorcami. Beskid Żywiecki stanowi najwyższą grupę górską Beskidów Zachodnich. Składa się z kilku pasm górskich, mających układ równoleżnikowy. Wyróżnia się tu zwarte grupy górskie Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.) i Pilska (1557 m n.p.m.). Rzeki Beskidu Żywieckiego mają charakter górski, z gwałtownym spadkami, malowniczymi wodospadami i gęstą siecią potoków. Główne rzeki tego obszaru to Soła i Koszarawa. Osobliwością są nieliczne, drobne jeziorka osuwiskowe. Szatę roślinną tworzą naturalne i półnaturalne zbiorowiska, w tym dobrze wykształcone zespoły lasów iglastych i liściastych. Na spłaszczeniach stokowych, wierzchowinach grzbietowych i w zagłębieniach osuwiskowych występują cenne torfowiska. Występuje tu populacja lęgowa głuszca (50-80 osobników), która przekracza 10% populacji krajowej. Jest to gatunek skrajnie zagrożony w całej Polsce. W okresie lęgowym stwierdzono występowanie jarząbka, puchacza, sóweczki i dzięcioła czarnego, dzięcioła białogrzbietego, dzięcioła trójpalczastego i gąsiorka. Na terenie Beskidu Żywieckiego znajduje się ostaniec denudacyjny w postaci góry Grojec (612 m n.p.m.) w Żywcu, będąca ważnym stanowiskiem archeologicznym. Na obszarze została zachowana pierwotna, karpacka przyroda. Najwyższe szczyty mają dobrze zarysowane piętra roślinne: regla dolnego (lasy jodłowo-bukowe do 1150 m), regla górnego (lasy świerkowe do 1360 m), subalpejskie (kosodrzewina do 1650 m n.p.m.). Potoki wypływające u podnóży Beskidu Wysokiego uchodzą głównie do rzek Soły i Skawy, które stanowią prawobrzeżne dopływy Wisły. Górskie potoki urozmaicone są licznymi kaskadami i wodospadami - np. w Sopotni, Milówce i Korbielowie. Najcenniejsze skupiska roślinności objęte zostały ochroną rezerwatową: Śrubita, Dziobaki, Butorza, Oszast, Rysianka, Romanka, Gawroniec, Muńcoł, Pięć Kopców, Pilsko. Znajdują się tu również pomniki przyrody nieożywionej: jaskinia w Sopotni Wielkiej (10m wysokości), jaskinia Przed Rozdrożem, wodospad na potoku Sopotnia Wielka (długość 101m). Dominującymi skałami są tutaj odporne na wietrzenie piaskowce magurskie, które wraz z łupkami ilastymi tworzą flisz karpacki. Znajdują się tu jeziora osuwiskowe, które można obserwować wśród torfowisk i świerczyn pomiędzy Lipowską i Rysianką. Na obszarze ostoi swierdzono występowanie 50 zbiorowisk roślinnych. Przeważają zbiorowiska leśne, które pokrywają 80% jej powierzchni. Fragmenty naturalnych lasów zachowały się na Pilsku, Romance, Oszaście i Grupie Wielkiej Raczy. W piętrze subalpejskim występują zarośla z jarzębiną w odmianie nagiej, borówczyska bażynowe i zarośla kosodrzewiny. Występuje również podgórski łęg jesionowy, olszynka karpacka, grąd, kwaśna buczyna górska, żyzna buczyna górska, jaworzyna ziołoroślowa. Badania florystyczne wykazały obecność około 100 gatunków roślin naczyniowych, w tym 150 typowo górskich. Do rzadkich gatunków występujących na tym obszarze należą: czosnek syberyjski, niebielistka trwała alpejska, tojad lisi. Obszar stanowi matecznik niedźwiedzia, wilka i rysia.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Istnieje dogodny dojazd koleją do Żywca i Zwardonia, a także PKS Żywiec oraz MZK. Dojazd indywidualny do Żywca umożliwia droga numer 69, z Bielska Białej lub z kierunku Katowic najłatwiej dojechać drogą E75 w kierunku Pszczyna. Z kierunku Gliwic drogą numer 44 do Tychów i w prawo do drogi E75 w kierunku Pszczyny, Bielsko Białej. Głównym ośrodkiem turystyczno wypoczynkowym w okolicy ostoi jest Żywiec. Kuchnia regionalna, a szczególnie kiełbasa żywiecka i piwo Żywiec przyciągają turystów. Bardzo dobrze jest rozwinięta baza noclegowa (hotele, motele, pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe, schroniska młodzieżowe, campingi, agroturystyka oraz kwatery prywatne). Łatwo znaleźć dogodne miejsce noclegowe i wypoczynkowe co zachęca do turystyki pieszej. Jezioro Żywieckie zapewnia znakomite warunki do uprawiania sportów wodnych i wypoczynku. Można wybierać pomiędzy żeglarstwem, windsurfingiem, kajakarstwem, wędkarstwem a plażowaniem i biwakowaniem nad brzegiem jeziora. W odległości 3 km od centrum Żywca funkcjonuje w sezonie letnim bezpieczne, bezpłatne kąpielisko. W samym Żywcu znajdują się liczne atrakcje turystyczne: Rynek z Ratuszem, Dzwonnica, Park Żywiecki oraz Stary Zamek w Żywcu. Specyficzny dla regionu jest mikroklimat, który w sezonie zimowym gwarantuje korzystne warunki śniegowe. Najważniejsze ośrodki sportów zimowych to Korbielowo, Zwardoń, Sopotnia Wielka oraz Żywiec (wyciąg na stokach Grojca). Atrakcją turystyczną jest wodospad w Sopotni Wielkiej, ma on 12m wysokości i jest największym wodospadem w Beskidzie Zachodnim. Na obszarze Beskidu Żywieckiego rozbudowana jest górska turystyka piesza. Ścieżki biegną często przez lasy, co zapewnia kontakt z beskidzką fauną i florą. Szlaki turystyczne nie są tak często odwiedzane jak w innych partiach polskich gór. Największą popularnością cieszą się szlaki prowadzące w Pasmo Lipowskiej oraz Pasmo Wielkiej Raczy. Istnieją również dogodne warunki dla kajakarstwa górskiego. Turystyka kajakarska jest szczególnie rozpowszechniona w okolicach świnnej, na Sole w okolicach Węgierskiej Górki. Paralotniarze znajdą możliwość wypoczynku na górze Matyska między Radziechowicami a Przybędzą lub na górze Żar nad jeziorem Żywieckim. Beskid Żywiecki przyciąga licznych turystów z zagranicy, głównie z Niemiec, Czech i Słowacji. Znajdują się tutaj przejścia graniczne ze Słowacją w Glince, Zwardoniu, Górce Gomółce, Borach, Przełęczy Przysłop, Wielkiej Raczy oraz Pilsku. W okolicy Milówki rozwinęła się turystyka rowerowa. Powstały cztery trasy rowerowe o łącznej długości 80 km. Wszystkie przejścia graniczne są również szlakami rowerowymi. Na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego znajdują się stare drewniane kościoły. Najważniejsze znajdują się w Cięcinie, Żabnicy, Soblówce i Juszczynie i stanowią największe bogactwo beskidzkiej architektury sakralnej. W Żywcu organizowane są cykliczne imprezy kulturalne, regularnie odbywają się koncerty Miejskiej Orkiestry Kameralnej oraz miejscowych chórów. Działają dwa zespoły regionalne: "Ziemia Żywiecka" i "Pilsko", prezentujące folklor regionu, tańce i pieśni oraz wspaniałe stroje. Bliższe informacje można uzyskać w Urzędzie Miasta w Żywcu.
Śląska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Mickiewicza 29 w Krakowie. Można zajrzeć na stronę internetową Organizacji: www.silesia-sot.pl lub w razie konkretnych pytań skontaktować się mailowo: info@silesia-sot.pl.
Lokalne Organizacje Turystyczne znajdują się w Częstochowie, Zawierciu, Brennie, Wiśle.

Zagrozenia :

Główne zagrożenia stanowią transgraniczne zanieczyszczenia powietrza oraz pozbywanie się odpadów z gospodarstw domowych.

Siedliska
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
wysokogórskie borówczyska bażynowe (Empetro-Vaccinietum),
zarośla kosodrzewiny (Pinetum mugo),
subalpejskie zarośla wierzbowe wierzby lapońskiej lub śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacae),
murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) * - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków,
górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) * ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii,
jaskinie nieudostępnione do zwiedzania,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
górskie jaworzyny ziołoroślowe (Aceri-Fagetum),
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)* ,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
biegacz urozmaicony     [bezkręgowiec ]
brzanka     [ryba ]
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
darniówka tatrzańska     [ssak]
dzięcioł białogrzbiety      [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
dzięcioł trójpalczasty      [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy      [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
głowacz białopłetwy     [ryba ]
głuszec     [ptak ]
jarząbek      [ptak ]
koza     [ryba ]
kumak górski     [płaz ]
minóg strumieniowy     [ryba ]
niedźwiedź brunatny *     [ssak]
nocek duży     [ssak]
Phryganophilus ruficollis*     [bezkręgowiec ]
puchacz     [ptak ]
ryś     [ssak]
sóweczka     [ptak ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
traszka karpacka     [płaz ]
wilk*     [ssak]
wydra     [ssak]
zimorodek     [ptak ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
widłoząb zielony,
obuwik pospolity ,
dzwonek piłkowany*,
tocja karpacka,
tojad mocny morawski,

Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska ul. Powstańców 41a, 40-024 Katowice
Strona internetowa RDOŚ: http://www.katowice.rdos.gov.pl
Śląska Organizacja Turystyczna, ul. Mickiewicza 29, 40-085 Katowice
Tel.: (32) 207 207 1, Fax.: (32) 207 207 2, info@silesia-sot.pl, www.silesia-sot.pl
Żywiecki Park Krajobrazowy - Oddział Biura Zespołu Parków Krajobrazowych woj. śląskiego,
Żywiec
Urząd Miejski w Żywcu


GMINY
,
,
Jeleśnia,
Milówka,
Radziechowy-Wieprz,
Rajcza,
Świnna,
Ujsoły,
Węgierska Górka,
Żywiec,