Obszar obejmujący środkowy bieg rzeki Warty uznawany jest za ostoję ptaków o randze ogólnoświatowej. Dolina na tym odcinku ma zmienną szerokość od 500 m do ok. 5 km, wyróżnić można jej kilka fragmentów. Między Uniejowem a Kołem rzeka płynie w kierunku północnym i z obu stron ograniczona jest wałem przeciwpowodziowym. Na wysokości Koła rzeka zmienia swój bieg na równoleżnikowy. Dolina wyraźnie się rozszerza, przyjmując bardziej naturalny charakter, co umożliwia okresowe zalewy. Zmienność biegu Warty ma również odbicie w różnorodnej roślinności obszaru. Wyróżniono tu kilkanaście cennych siedlisk, w tym przede wszystkim górskie i niżowe murawy bliźniczkowe, naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne i starorzecza, zmiennowilgotne łąki trzęślicowe i lasy łęgowe oraz nadrzeczne zarośla wierzbowe, murawy kserotermiczne i wydmy śródlądowe z murawami szczotlichowymi. Dno doliny zajmują ekstensywnie użytkowane łąki i pastwiska, a także grunty orne o znacznej powierzchni. Tereny między wałami porastają wikliny nadrzeczne, jak również niewielkie zadrzewienia olchowe.
Ornitologicznym „punktem ciężkości” jest Nadwarciański Park Krajobrazowy, zajmujący ok. 40% powierzchni ostoi. Występuje tu ponad 230 gatunków ptaków, z czego ponad połowa to gatunki lęgowe, a 42 wymienione są w załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Największa koncentracja ptactwa przypada na czas wędrówek – liczba gęgaw i gęsi zbożowych oraz białoczelnych wynosi wówczas na terenie ostoi kilkanaście tysięcy osobników, a kaczek do 20 tysięcy. Spośród notowanych tu ssaków na uwagę zasługują coraz częściej pojawiające się bobry i wydry. Świat płazów reprezentują kumak nizinny i traszka grzebieniasta, z ryb występują koza, różanka i piskorz, a z owadów kozioróg dobosz.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Obszar Doliny Środkowej Warty jest łatwo dostępny dla turystów. Można do niego dotrzeć prawie każdym środkiem lokomocji. Samochodem warto dojechać do Konina, a następnie drogami lokalnymi nad sama rzekę. Można także dotrzeć tu rowerem albo np. kajakiem.
Region cechuje duże bogactwo przyrodnicze, o czym świadczy mnogość parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu i rezerwatów przyrody. Sprzyja to rozwojowi ekoturystyki, zwłaszcza że władze gminy Koło w miejscowości Ochle rozpoczęły budowę infrastruktury na obszarze Natura 2000 wraz z wyposażeniem centrum edukacji ekologicznej – projekt finansowany z funduszy unijnych.
Atrakcje turystyczne stanowią także zabytki, wśród których na szczególną uwagę zasługuje pocysterski zespół klasztorny w Lądzie fundowany przez księcia Mieszka III Starego – zabytek klasy zerowej oraz Pałac Biskupi w Ciążeniu wraz z pięknym parkiem przypałacowym (obecnie Dom Pracy Twórczej). Dla miłośników średniowiecza dostępne są ruiny zamków w Kole, Wyszynie i Pyzdrach. Odwiedzić tez na pewno warto Muzeum regionalne w Pyzdrach, a ciekawostką może być zespół wiatraków w Pyzdrach i Zagórowie.
Teren ostoi przecina kilka szlaków rowerowych i turystycznych. Baza noclegowa oferuje miejsca m.in. w hotelach, gościńcach, kwaterach prywatnych, a dla żądnych przygód – także na zamku w Uniejowie.

W Jeziorsku zbudowany został zbiornik zaporowy, który zmienił znacznie naturalny rytm hydrologiczny rzeki. Zmiany reżimu hydrologicznego zarówno naturalne jak i wywołane wpływem zbiornika należą do najpoważniejszych zagrożeń dla ostoi. Powodują zarastania terenów otwartych i mają negatywny wpływ na zdrowotność lasów łęgowych. Groźne są również zanieczyszczenia wód pochodzenia rolniczego, przemysłowego i komunalnego.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Poznaniu, www.poznan.rdos.gov.pl, sr@poznan.uw.gov.pl, tel. 061-854-16-08, fax 061-854-16-02

Informacje turystyczne: w konińskim oddziale PTTK oraz w Dyrekcji Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego.