NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Jonkowo-Warkały

Powierzchnia : 226.5 ha
Kod obszaru : PLH28_13
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar obejmuje torfowisko położone na lokalnym wododziale, o różnej genezie i charakterze. Dominuje zasilanie wodami z sąsiedniej wysoczyzny morenowej, pozostała część to uniezależnione od zasilania gruntowego torfowisko wysokie, porośnięte borem bagiennym. W niektórych miejscach, pozostałościach po wydobyciu torfu, widać otwarte lustro wody.
Obszar jest bardzo cenny przyrodniczo (szczególnie ekosystemy nieleśne, głównie mechowiska) mimo silnej antropopresji.
Jest to miejsce występowania trzech siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej, które zajmują w sumie ponad 60% obszaru: torfowiska przejściowe i trzęsawiska (ponad 20% obszaru) o doskonałej reprezentatywności i dobrym stanie zachowania, bory i lasy bagienne (ponad 30% obszaru) o dobrej reprezentatywności i dobrym stanie zachowania, torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą, żywe (prawie 10% obszaru). Spośród ptaków wymienionych w załączniku I Dyrektywy Ptasiej występuje tu żuraw, a ze zwierząt wymienionych w załączniku II Dyrektywy Siedliskowej: bóbr. Inne ważne gatunki zwierząt pojawiające się na tym obszarze to pięć gatunków chrząszczy biegaczy: biegacz wręgaty, biegacz gładki, biegacz granulowany, biegacz ogrodowy, biegacz fioletowy. Spośród ważnych roślin występują tu: mchy: torfowiec brunatny, błotniszek wełnisty i błyszcze włoskowate (wszystkie trzy gatunki z Krajowej Czerwonej Listy); widłak jałowcowaty; paproć z Krajowej Czerwonej Listy: narecznica grzebieniasta; turzyce (strunowa, bagienna, dwupienna – dwa pierwsze gatunki z Krajowej Czerwonej Listy); rosiczka okrągłolistna, storczyki: kruszczyk błotny z Krajowej Czerwonej Listy i kukułka krwista.
Obszar nie jest chroniony, 60% obszaru stanowi własność Skarbu Państwa, 40% własność prywatną.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Obszar leży w województwie warmińsko-mazurskim, powiecie olsztyńskim, gminie Jonkowo.
Dojazd koleją: dwa przystanki pociągiem osobowym od Olsztyna (linia kolejowa Olsztyn – Morąg), przez gminę przebiegają też dwie inne linie kolejowe - do Elbląga i Braniewa
Do Jonkowa można dojechać z Olsztyna busem prywatnej linii autobusowej oraz autobusem PKS.
Dojazd indywidualny do Jonkowa drogą krajową numer 16 około 10 km na północny-zachód od Olsztyna.
Liczne są gospodarstwa agroturystyczne przy okolicznych wsiach (np. Wilimowo (uprawa ziół leczniczych, kuracje ziołowe, możliwość zorganizowania zielonych klas, konferencji i spotkań integracyjnych, spływy kajakowe, kuligi), Mątki (możliwość jazdy konnej i wypożyczenia roweru) i Stękiny (dwa domki w lesie, możliwość jazdy konnej i gry w tenisa), a także Jonkowo, Gamerki Wielkie, Godki, Pupki, Wrzesiny, Kawkowo, Polejki) oraz pensjonaty (Wołowno, Gutkowo); hotele w Olsztynie. Baza gastronomiczna jest dobrze rozwinięta, szczególnie w pobliskim Olsztynie.
Warte zobaczenia są kościoły parafialne w Jonkowie, Wrzesinie i Nowym Kawkowie.
Na obszarze gminy działa teatr wiejski „Węgajty” – istnieje od 1986 r. i osiąga sukcesy również na festiwalach międzynarodowych. W Jonkowie działa Gminny Ośrodek Kultury. Tu też organizowane są Letnie Jarmarki Sztuki i Rękodzieła, promujące sztukę i rzemiosło ludowe gminy poprzez: pokazy grup teatralnych, muzycznych, zabawy ludowe, prezentacje ciekawych umiejętności i warsztaty tradycyjnej sztuki rękodzielniczej, giełdy zdrowej żywności, ofert agroturystycznych oraz prezentacje lokalnych organizacji pozarządowych.
W Jonkowie odbywają się również imprezy historyczne związane z ponad 600-letnią historią Jonkowa, szczególnie z pobytem Napoleona w Jonkowie w 1807 r. (można przebyć szlak napoleoński i zobaczyć Szaniec Rosyjski na skraju Jonkowa, powstały po bitwie francusko-rosyjskiej).
Obszar gminy ma doskonałe warunki do wypoczynku w lesie i nad wodą (rzeka Łyna, rzeka Pasłęka z rezerwatem bobrów) oraz do turystyki leśnej, pieszej i rowerowej (liczne szlaki rowerowe).
Warmińsko-Mazurska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Staromiejskiej 1 w Olsztynie. Można zapoznać się ze stroną internetową Organizacji: www.warmia-mazury-rot.pl, a w razie szczegółowych pytań skontaktować się drogą mailową: wcit@warmia.mazury.pl. Lokalne organizacje turystyczne (LOT) można odwiedzić w Szczytnie (LOT Powiatu Szczycieńskiego), Nidzicy (LOT Powiatu Nidzickiego), Mrągowie (LOT „Ziemia Mrągowska”), Morągu (LOT „Kraina nie odkrytych tajemnic”), Iławie (LOT Pojezierza Iławskiego i Dorzecza Drwęcy), Ostródzie (Zachodniomazurska LOT w Ostródzie), Lidzbarku Warmińskim (Stowarzyszenie „Dom Warmiński”), Mikołajkach (LOT Mikołajki).
Można również skontaktować się z jedną z lokalnych grup działania: Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich (Węgorzewo), Stowarzyszenie Rozwoju Wsi i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w gminie Biskupiec, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "LIDER w EGO" (Ełk), Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania w Elblągu, Stowarzyszenie LGD "WARMIŃSKI ZAKĄTEK" (Dobre Miasto), Fundacja Lokalna Grupa Działania partnerstwo dla Warmii (Pieniężno, Pakosze), Związek Stowarzyszeń "Kraina Drwęcy i Pasłęki" (Łukta), Związek Stowarzyszeń "Brama Mazurskiej Krainy" (Nidzica).

Zagrozenia :

Główne zagrożenia dla obszaru to odwadnianie torfowiska (rowy odwadniające). Inne zagrożenia (wycinka lasu, koszenie, wędkarstwo, pozbywanie się odpadów komunalnych, zanieczyszczenie wód) związane są z silną antropopresją ze strony sąsiadujących obiektów: ferma kurza, stawy rybne, oczyszczalnia ścieków w Jonkowie, drogi, koleje, wsie.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji ,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bóbr europejski     [ssak]
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
derkacz     [ptak ]
kumak nizinny     [płaz ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
zalotka większa     [bezkręgowiec ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie, Al. Marsz. J. Piłsudskiego 7/9; 10-575 Olsztyn; tel. (089) 52 32 378; fax. (089) 52 32 405; e-mail: wkp@uw.olsztyn.pl; www.olsztyn.rdos.gov.pl

Wojewódzkie Centrum Informacji Turystycznej; ul.Staromiejska 1, 10-017 Olsztyn, tel.: 089/ 535-35-66, fax: 089/ 535-35-66

Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Departament Turystyki; 10-562 Olsztyn, ul. Emilii Plater 1, tel.: (0-89) 521 94 50; fax.: (0-89) 521 94 59; e-mail: dt@warmia.mazury.pl

Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna, ul. Staromiejska 1, Olsztyn, tel.: (089) 53 53 565, 53 53 567, fax.: (89) 53 53 566, e-mail: wcit@warmia.mazury.pl, strona internetowa: http://www.warmia-mazury-rot.pl

Nadleśnictwo Kudypy

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie



GMINY
Jonkowo,