NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Ostoja Iławska

Powierzchnia : 21034.9 ha
Kod obszaru : PLH28_29
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar cenny ze względu na kresowe stanowiska siedliska kwaśnej buczyny wyznaczające granicę zasięgu w Polsce północnej. Nowe (z 2005r.) stanowisko gatunku chrząszcza: pachnicy dębowej.
Obszar położony na wysokości 108 – 139 m n.p.m. obejmujący krajobraz ukształtowany w czasie zlodowacenia bałtyckiego (morena czołowa, rynny polodowcowe i sandry). Występuje tu 31 jezior wszystkich typów troficznych, w tym najdłuższe w Polsce - jezioro Jeziorak oraz liczne podmokłości. W dużym kompleksie leśnym dominują drzewostany bukowe i sosnowe. W zagłębieniach bezodpływowych rosną bory bagienne i lasy olszowe.
Obszar jest miejscem występowania cennych siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej: starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne (najlepiej zachowane w Polsce), naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne, torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe), torfowiska przejściowe i trzęsawiska (najcenniejsze florystycznie polskie torfowiska przejściowe), obniżenia na podłożu torfowym, kwaśne buczyny (stanowiska wyznaczające granice zasięgu w Polsce Nepółnocno-wschodniej), żyzne buczyny, grąd subatlantycki, bory i lasy bagienne, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe.
W Załączniku I Dyrektywy Ptasiej wymienione zostały gatunki występujących tu ptaków lęgowych: bąk, bączek, bocian czarny, bocian biały, podgorzałka, trzmielojad, kania czarna, kania ruda (kania rdzawa), bielik, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, rybołów, kropiatka, zielonka (kureczka zielonka), derkacz, żuraw, rybitwa rzeczna, rybitwa czarna, lelek kozodój, zimorodek, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, skowronek borowy, podróżniczek, pokrzewka jarzębata, muchołówka mała, dzierzba gąsiorek, muchołówka białoszyja.
Do ptaków migrujących, regularnie tu występujących a nie wymienionych w Załączniku I należy zaliczyć gatunki: gągoł, krogulec, gołąb grzywacz, kormoran.
Z gatunków wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej stwierdzono tu występowanie ssaków: bóbr, wydra, mopek, nocek łydkowłosy, płazówy: traszka grzebieniasta, kumak górski, bezkręgowce: ważka zalotka większa, motyl czerwończyk nieparek, chrząszcze: pachnica dębowa (największe zasoby gatunku w Polsce) i, kozioróg dębosz.
Poza tym jest to miejsce występowania następujących, ważnych gatunków: ssaki – łoś, kuna leśna, bezkręgowce: żagnica zielona, zalotka białoczelna, rośliny (790 taksonów, czyli grup systematycznych, roślin naczyniowych z licznymi gatunkami rzadkimi i ginącymi w skali Polski oraz 32 gatunkami prawnie chronionymi), z których najcenniejsze to: orlik pospolity, turzyca zaostrzona, płucnica islandzka, pomocnik baldaszkowy, pluskwica europejska, kukułka Fuchsa, kukułka krwista, kukułka szerokolistna, kukułka plamista, wawrzynek wilczełyko, goździk okazały, naparstnica zwyczajna, widlicz spłaszczony, rosiczka okrągłolistna, rosiczka długolistna, nerecznica grzebieniasta, kruszczyk szerokolistny, kruszczyk błotny, kruszczyk siny, kruszyna pospolita, złoć pochwolistna, przytulia wonna, bluszcz pospolity, wroniec widlasty, gajnik lśniący, turówka leśna, turówki wonnej, bagno zwyczajne, lilia złotogłów, zimoziół północny, listera jajowata, widłaczek torfowy, widłak jałowcowaty, widłak goździsty, bobrek trójlistny, gnieźnik leśny, grążel żółty, grzybienie białe, grzybienie północne, sromotnik smrodliwy, podkolan biały, podkolan zielonawy, pierwiosnek lekarski, torfowiec spiczastolistny, torfowiec lecurii, torfowiec błotny, barwinek, fiołek torfowy.
Na terenie ostoi występują także cenne zbiorowiska segetalne (chwastów polnych).
Obszar stanowi w większości własność Skarbu Państwa
Obszar chroniony w granicach Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego (25 279 ha; 1993) z rezerwatami przyrody: Czerwica (7,42 ha;1957), Jezioro Gaudy (318,78 ha; 1957), Jasne (106,30 ha; 1988) i użytkiem ekologicznym Czaplak (95 ha). Ostoja ptaków rangi europejskiej - Lasy Iławskie.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Interpretacja turystyczna :

Rozległy obszar leży w powiecie Iława, dokąd dojechać można pociągiem linii Toruń – Ostróda, autobusami PKS lub komunikacją prywatną.
O atrakcyjności turystycznej obszaru decydują jego walory przyrodnicze. Obszar z licznymi rezerwatami znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego i jego otulinie oraz w sąsiedztwie innych obszarów chronionego krajobrazu np. Goryńskiego Obszaru Chronionego czy Parku Krajoznawczego Góry Dylewskiej.
Obszar stwarza wspaniałe możliwości wypoczynku, rozrywki i rekreacji w lasach, na plażach, przystaniach, stanicach wodnych. Wiele interesujących szlaków pieszych i rowerowych, tras kajakowych i żeglarskich a także atrakcje dla miłośników wędkarstwa, myślistwa, jazdy konnej. Jeziora i rzeki Pojezierza Iławskiego tworzą wraz z Kanałem Ostródzko-Elbląskim system żeglugi śródlądowej, który umożliwia dopłynięcie z Iławy aż do Bałtyku.
Wiele ciekawych zabytków znajduje się w granicach obszaru i w najbliższej okolicy np. Iława np. XIV-wieczny gotycki kościół, neobarokowym ratusz, Kisielice np. kościół z XIV wieku, średniowieczny układ urbanistyczny Lubawy z kościołem p.w. św. Anny, wzniesionym ok. 1330 roku, zamek biskupów chełmińskich z początku XIV wieku, Susz z nawarstwiającym się historycznie układem przestrzennym starego miasta o kolistym kształcie - wynikającym z ukształtowania terenu i XIV-wiecznym kościołem p.w. św. Antoniego, Szymbark – ruiny zamku rycerskiego z XIV wieku.
Bardzo dobrze przygotowana baza turystyczna służy przyjezdnym: hotele, pensjonaty, kwatery prywatne, gospodarstwa agroturystyczne, stanice wodne i pola namiotowe oferują turystom noclegi.

formy ochrony przyrody
Pojezierza Iławskiego [ park krajobrazowy ],
Czerwica [ rezerwat przyrody ],
Jezioro Gaudy [ rezerwat przyrody ],
Jasne [ rezerwat przyrody ],
Czaplak [ użytek ekologiczny ],
Zagrozenia :

Do głównych zagrożeń zalicza się wycinanie starodrzewi, melioracje terenów podmokłych, presję turystyczno-rekreacyjną i osadniczą, dzikie wysypiska śmieci, zanieczyszczenia wód i powietrza, w tym uciążliwości komunikacyjne.

Siedliska
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne,
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion),
żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion),
grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bączek     [ptak ]
bąk     [ptak ]
bielik     [ptak ]
błotniak stawowy     [ptak ]
bocian biały      [ptak ]
bocian czarny      [ptak ]
bóbr europejski     [ssak]
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
derkacz     [ptak ]
dzięcioł czarny     [ptak ]
dzięcioł średni     [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy      [ptak ]
gąsiorek     [ptak ]
jarzębatka     [ptak ]
kania czarna      [ptak ]
kania ruda      [ptak ]
kropiatka     [ptak ]
kumak nizinny     [płaz ]
lelek     [ptak ]
lerka     [ptak ]
mopek     [ssak]
muchołówka białoszyja     [ptak ]
muchołówka mała      [ptak ]
nocek łydkowłosy     [ssak]
orlik krzykliwy      [ptak ]
pachnica dębowa*     [bezkręgowiec ]
poczwarówka zwężona     [bezkręgowiec ]
podgorzałka     [ptak ]
podróżniczek      [ptak ]
rybitwa czarna      [ptak ]
rybitwa zwyczajna (rzeczna)     [ptak ]
rybołów     [ptak ]
traszka grzebieniasta     [płaz ]
trzmielojad     [ptak ]
wydra     [ssak]
zalotka większa     [bezkręgowiec ]
zielonka     [ptak ]
zimorodek     [ptak ]
żuraw     [ptak ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
sierpowiec błyszczący,
lipiennik Loesela,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie, Al. Marsz. J. Piłsudskiego 7/9; 10-575 Olsztyn; tel. (089) 52 32 378; fax. (089) 52 32 405; e-mail: wkp@uw.olsztyn.pl; www.olsztyn.rdos.gov.pl

Wojewódzkie Centrum Informacji Turystycznej; ul.Staromiejska 1, 10-017 Olsztyn , tel.: 089/ 535-35-66 , fax: 089/ 535-35-66

Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko ? Mazurskiego, Departament Turystyki; 10-562 Olsztyn, ul. Emilii Plater 1, tel.: (0-89) 521 94 50; fax.: (0-89) 521 94 59; e-mail: dt@warmia.mazury.pl

Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna, ul. Staromiejska 1, Olsztyn, tel.: (089) 53 53 565, 53 53 567, fax.: (89) 53 53 566, e-mail: wcit@warmia.mazury.pl, strona internetowa: http://www.warmia-mazury-rot.pl

Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie

Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego

Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków

Zakład Ornitologii PAN, Gdańsk

WZR woj. warmińsko-mazurskiego

Oddział PTTK w Iławie

PTOP \"Salamandra\".



GMINY
Susz,
Stary Dzierzgoń,
Zalewo,
Iława,