Obszar w ponad połowie pokrywają lasy liściaste, w jednej piątej lasy mieszane, nieco mniej łąki i zarośla. Niecałe 7% powierzchni obszaru to lasy iglaste, a 2% siedliska rolnicze.
Obszar pod względem geograficznym położony jest na styku dwóch makroregionów - Niziny Środkowomazowieckiej (mezoregion Dolina Środkowej Wisły) i Niziny Południowopodlaskiej (mezoregion Wysoczyzna Żelechowska). Obejmuje silnie podtopione, rozległe skrzydło pradoliny Wisły, zakończone wysokimi partiami krawędziowymi terenów wysoczyznowych. Historia geologiczna obszaru sięga preplejstocenu, wczesnego plejstocenu i interglacjału mazowieckiego. Dolinę wypełniają utwory akumulacji powodziowej młodszego dryasu (czyli późnoglacjalnej fazy klimatycznej), na których zalegają wczesnoholoceńskie utwory akumulacji roślinnej, przysypane gdzieniegdzie utworami zwałowymi zmytymi z krawędzi wysoczyzny. Wysokość bezwzględna doliny waha się na poziomie około 112-116 m n,p.m. Strome krawędzie wysoczyznowe osiągają wysokość ponad 128-135 m n.p.m. Obszar cechuje znaczne zabagnienie, co jest efektem zarówno konfiguracji terenu, jak i działalności wód stagnujących i przepływowych. Zwierciadło wód gruntowych na większej części obszaru znajduje się na głębokości 0,3-0,8 m. Niedostępność terenu oraz silne podtopienie zwłaszcza w okresie wiosny sprawiają, że większość terenu ma charakter "dziewiczy".
Obszar ostoi jest jednym z największych i najlepiej zachowanych w prawostronnej pradolinie Wisły na terenie Mazowsza przestrzennym kompleksem lasów związanych z siedliskami wilgotnymi. Prawie połowę obszaru ostoi zajmują siedliska wymienione w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Występują tu: łęgi olszowo-jesionowe (zajmujące 23% powierzchni ostoi o znakomitej wartości dla zachowania tego typu siedliska), olsy – porzeczkowe i torfowcowe. Te ostatnie cechuje udział rosiczki okrągłolistnej, która porasta obrzeża wysokich, pokrytych mchami kęp. Znaczny udział w ogólnej powierzchni leśnej mają grądy (niecałe 14% powierzchni ostoi) reprezentując pełną skalę wilgotnościową. Żyzne i wilgotne gleby w lokalnych obniżeniach zajmują grądy czyśćcowe i kokoryczowe. Tworzą one układy przestrzenne z łęgami i olsami. W miejscach umiarkowanie wilgotnych wykształciły się grądy typowe. Cechuje je na ogół bardzo dobry stan i brak oznak degeneracji. Lokalnie, w miejscach najsuchszych spotyka się płaty grądów trzcinnikowych.
W północno-wschodniej części omawianego obszaru znajduje się torfowisko niskie. Istotnym elementem przyrodniczym tego terenu są łąki wilgotne oraz użytkowane ekstensywnie łąki rajgrasowe. Pod względem różnorodności gatunków wyróżniono tu dwa podzespoły, zróżnicowane ze względu na wilgotność podłoża. Jeden z nich cechujący się znacznym udziałem ilościowym gatunków przechodzących z wilgotnych łąk ze znacznym udziałem firletki poszarpanej oraz ostrożenia - warzywnego i łąkowego. Łąki te prawdopodobnie powstały w miejscu zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych. Drugi podzespół cechuje zwiększony udział mozgi trzcinowatej i krwawnicy pospolitej.
Do osobliwości florystycznych, wyróżniających obszar na tle regionu i kraju należy obecność: widłaka wrońca oraz 8 gatunków storczykowatych, w tym dwóch wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin - lipiennika Loesela i kukułki krwistej żółtawej.
Na terenie ostoi gniazduje wiele rzadkich gatunków ptaków m.in.: orlik krzykliwy, bocian czarny, żuraw, derkacz, samotnik, słonka oraz 5 gatunków dzięciołów. Z występujących tu ssaków warto wymienić: rzęsorka rzeczka, badylarkę, bobra, wydrę oraz łosia.
Wartość tego obszaru podkreśla czynnik historyczny. Teren ten stanowił teatr walk w 1794 r. i nierozerwalnie związany jest z bitwą pod Maciejowicami. Przez tutejsze zabagnione lasy przeprawiały się w wojska rosyjskie generała Chruszczowa, tędy też wycofywały się rozbite oddziały powstańców Tadeusza Kościuszki.

Dane wprowadzono w 2009 roku.

Powiat Garwoliński położony jest we wschodniej części Niziny Południowo-Mazowieckiej na granicy Kotliny Warszawskiej i Wysoczyzny Siedleckiej. Jego obszar znajduje się w prawym dorzeczu środkowego biegu Wisły oraz jej niewielkich dopływów: Wilgi, Okrzejki i Promnika. Dawny powiat garwoliński znajdował się na styku trzech regionów kulturowych – Mazowsza, Podlasia i Małopolski. Do najważniejszych zabytków w powiecie należy spichlerz w Górznie zbudowany w XVII w., barokowy kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Bolesnej w Mariańskim Porzeczu – parafia erygowana w 1699 r. Natomiast w kościele w Maciejowicach znajduje się obraz „Marii Magdaleny” z poł. XVIII w., namalowany przez włoska malarkę Elżbietę Sirani. W historii Maciejowice znane są z dramatycznego boju stoczonego w 1794 r. przez wojska dowodzone przez Tadeusza Kościuszkę po którym to dostał się on do niewoli rosyjskiej. W centrum Maciejowic znajduje się jeden z najpiękniejszych rynków w centralnej Polsce z klasycystycznym ratuszem, w którym mieści się Muzeum Tadeusza Kościuszki. Warto też zwrócić uwagę na urokliwie położony Pałac Zamoyskich w Podzamczu. Przepiękny klasycystyczny zespół pałacowo-parkowy, wybudowany w 1790 r. dla Ignacego Wyssogoty Zakrzewskiego, ówczesnego prezydenta Warszawy, znajduje się w miejscowości Żelechów. Godne uwagi są również chrzcielnice w kościołach w Górznie z 1668 r. i Sobolewie z XVII w. a także rokokowa ambona z II poł. XVIII w. z rzeźbą św. Pawła w zwieńczeniu oraz dwa portrety trumienne nieznanych kobiet, relikty kultury i obyczajowości sarmackiej, typowe dla polskiej sztuki XVII i XVIII w., znajdują się w zakrystii kościoła parafialnego w Borowiu.
Teren powiatu Garwolińskiego należy do ciekawych pod względem etnograficznym. We wsiach szeroko rozwinięte było tkactwo ludowe. Różnorodność szlaków i wzorów przejawia się we wszystkich rodzajach tkanin. Zachowały się też wycinanki, które dawniej były jedną z form dekorowania wnętrz chłopskich izb. W okolicznych wioskach można spotkać muzykujące rodziny, ludowych malarzy i poetów.
Atutem terenów powiatu garwolińskiego jest bogata flora i fauna. Ciekawie od względem flory przedstawia się wiele parków dworskich z XVIII-XIX wiecznym drzewostanem. Bogata szata roślinna stanowi niewątpliwie dużą atrakcję zarówno dla botaników jak i turystów. W lasach spotykamy łosie, dziki, borsuki, kuny a także bobry i wydry w rzece Wilga. Powiat Garwoliński jest powiatem rolniczym. Na terenie gminy Wilgi bogate są tradycje sadownicze i upraw truskawek. Natomiast gmina Maciejowice od lat słynie z upraw warzyw takich jak: cebula czy czosnek.
Na terenie powiatu garwolińskiego znajdują się 4 rezerwaty przyrody o łącznej powierzchni ok. 108 ha. Są to:
1. „Czerwony Krzyż” rezerwat florystyczny , którego podstawowym walorem przyrodniczym jest obecność jednego z rzadszych na niżu Polski gatunku storczyka – tajęży jednostronnej;
2. Kopiec Kościuszki”, rezerwat utworzony w celu ochrony i zachowania stanowiska bodziszka żałobnego, rzadko spotykanej na niżu Polski rośliny. W części wschodniej rezerwatu znajduje się kopiec oraz tablica upamiętniająca setna rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki
3. „Torfy Orońskie”, rezerwat utworzony dla zachowania rzadkich chronionych gatunków roślin. Rośnie tu wiele storczyków m.in. narażony na wyginięcie lipiennik Loesela , kukuła krwista czy kruszczyk błotny;
4. „Rogalec” rezerwat leśny utworzony w celu ochrony bogatych florystycznie, wielogatunkowych podmokłych lasów liściastych.
Na terenie powiatu garwolińskiego obecnie znajduje się sześć szlaków turystycznych pieszych: szlak niebieski „Borów Nadwiślańskich”, szlak czerwony „Szlak Walk Narodowowyzwoleńczych”, szlak żółty „Szlak Kościuszkowski”, szlak łącznikowy (czarny), szlak niebieski „Czterech Pancernych i psa” i szlak zielony oraz dwa szlaki turystyczne rowerowe: szlak żółty „Do ścieżki przyrodniczo kulturowej” i szlak zielony „Uroczysko Huta”. Dużą atrakcją powiatu są ścieżki edukacyjne. Pierwsza zwana „Leśną Ścieżką Przyrodniczo – Kulturową w Hucie Garwolińskiej”, biegnie przez lasy, łąki, aleję starych drzew, obok upraw leśnych i stawu. Ścieżka obejmuje 10 przystanków tematycznych. Atrakcją ścieżki są dwie ambony widokowe do obserwacji ornitologicznych. Druga ścieżka przyrodniczo – kulturowa znajduje się w Parku Zabytkowym w Miętnem. Także na jej szlaku znajduje się 9 przystanków wyposażonych w 10 tablic tematycznych. Ozdobę ścieżki stanowią wiekowe pomniki przyrody, staw z malowniczą wysepką oraz bogata fauna.
Powiat garwoliński zachęca ciszą, świeżym powietrzem i malowniczymi krajobrazami typowymi dla Mazowsza. W takich gminach jak Wilga, Maciejowice, Sobolew czy Trojanów można znaleźć znakomite warunki do wypoczynku, czemu służą liczne ośrodki wypoczynkowe. Powstająca baza agroturystyczna (Lewików, Oblin, Kolonia Górki, Górki oraz Podłęż) umożliwia spędzenie urlopu w kontakcie z naturą i mieszkańcami wsi, oferując piękne lasy, jeziorka lub jazdę konną (Wilga) a dla miłośników wędkarstwa łowiska rybne i stawy (Jabłonowiec, Sulbiny). Turyści chcący aktywnie spędzić czas koniecznie powinni udać się do Miętnego gdzie mieści się bogata baza sportowa, znana w całej Polsce, m.in. kryta pływalnia, siłownia, korty tenisowe, boisko piłkarskie, boiska do siatkówki plażowej, kosza, piłki ręcznej, sauna. Na terenie powiatu znajdują się również 4 akweny wodne: Zarzecze w Garwolinie, Morskie Oko, Jabłonowiec gm. Trojanów i Oblin gm. Maciejowice. Także Gmina Wilga posiada na terenie Osiedla Turystyczno – Wypoczynkowego atrakcyjne działki przeznaczone pod inwestycje związane z obsługą ruchu turystycznego.
W powiecie garwolińskim jest dobra baza gastronomiczna i noclegowa. 5 hoteli (Lipówki, Garwolin, Łucznica, Korytnica, Miętne) i 3 Ośrodki Wypoczynkowe w Wildze zachęcają do dłuższego pobytu. Oprócz tego w Chotyni znajduje się Hotel „Dwór Chotynia” należący do grupy Polish Prestige Hotels. Tutaj z dala od miejskiego zgiełku można miło spędzić czas, smakując wyjątkowe potrawy z kuchni polskiej.
Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. ul. Ciołka 10 A, p. 201, 221 w Warszawie. Można zapoznać się ze stronę internetową ROT Mazowsze: www.mrot.pl a w razie szczegółowych pytań skontaktować się mailowo: biuro@mazowsze.mrot.pl. Lokalne organizacje turystyczne (LOT) w województwie mazowieckim można odwiedzić w Przasnyszu (LOT Północnego Mazowsza), Ostrołęce (Kurpiowska Organizacja Turystyczna), Siedlcach (Nadbużańska LOT), Ossowie/Kobyłce (LOT "Cud nad Wisłą”), Nowym Dworze Mazowieckim (LOT Trzech Rzek), Ostrowi Mazowieckiej (Powiatowa Organizacja Turystyczna).

Do najważniejszych czynników zagrażających siedliskom przyrodniczym na terenie ostoi zalicza się odwodnienie spowodowane zbyt szybkim odpływem wód powierzchniowych poprzez rozbudowany systemem kanałów i rowów. Do najbardziej zagrożonych gatunków na tym terenie należą: lipiennik Loesela i kukułka krwista żółtawa. Torfowisko, na którym rosną populacje obu wymienionych storczyków zmniejsza swój areał w wyniku sukcesji. Szczególnie ekspansywnym gatunkiem jest trzcina pospolita. Pomimo, że w chwili obecnej gospodarka leśna nie jest intensywna na terenie obszaru to w przyszłości jeśli nie wprowadzi się specjalnych zasad gospodarowania może wpłynąć ona degeneracyjnie na roślinność łęgów i olsów. Szczególnie niekorzystna przyrodniczo jest rębnia zupełna w drzewostanach olszowych. Problemem występującym na terenie obszaru jest powstawanie dzikich wysypisk śmieci i gruzu. Ich koncentracja znajduje się w północnej części terenu, przy drodze gruntowej.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, http://www.warszawa.rdos.gov.pl, e-mail: rdos.warszawa@mazowieckie.pl, fax: (022) 55 65 602, tel.: (022) 55 65 600

Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna, ul. Ciołka 10 A, pokój 201, 221, 01-402 Warszawa, tel.: (22) 877 20 10, fax: (22) 877 22 70, e-mail: biuro@mazowsze.mrot.pl, strona internetowa: http://www.mrot.pl

Wojewódzki Zespół Specjalistyczny województwa mazowieckiego