NATURA 2000 a turystyka - PORTAL INFORMACYJNO - EDUKACYJNY


obrazek
INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU


 

Łąki Soleckie

Powierzchnia : 222.1 ha
Kod obszaru : PLH14_35
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar proponowany przez Rząd RP
Opis :

Obszar położony jest na Równinie Warszawskiej i obejmuje zatorfioną dolinę rzeki Małej. Pierwotnie obszar ten miał charakter mokradła stałego. W skutek wyprostowania koryta Małej oraz rozbudowana sieć drenażu powierzchniowego obniżeniu uległo zwierciadło wody, a torfy podlegają procesowi mineralizacji i stopniowo przekształcają się w mursze. Tym samym ma on obecnie charakter mokradła okresowego zalewanego jedynie podczas wiosennych roztopów. Dominują tu łąki użytkowane ekstensywnie (prawie 90% obszaru) oraz różnej wielkości płaty turzycowisk, ziołorośli i zarośli wierzb szerokolistnych. W południowej części znajduje się kilka torfiarek wypełnionych wodą o znacznym stopniu zarośnięcia. Obszar otoczony lasami stanowi bardzo wyraźny i malowniczy element krajobrazu. Cechuje go znaczna różnorodność biologiczna. Obszar przecina droga nr 79 z Warszawy do Sandomierza (Góry Kalwarii).
Obszar jest jednym z najważniejszych miejsc występowania czerwończyka nieparka i dwóch gatunków modraszków na Mazowszu i w tzw. "Zielonym Pierścieniu Warszawy". Występujące tu populacje cechują się dużą liczebnością, co znacząco wyróżnia ten teren. Ponadto na obszarze stwierdzono zagrożone i chronione gatunki roślin i zwierząt. Jednym z wielu miejsc gdzie można spotkać te gatunki jest transekt położony pomiędzy N 52 01 444 - 400 a E 02 06 251 - 170. Na północ od osi drogi krajowej nr 79 stwierdzono liczne występowanie ślimaków: poczwarówka zwężona i poczwarówka jajowata, oba gatunki współbytują na obszarze okresowo podmokłych zbiorowisk nieleśnych z dominacją turzycowisk, a także trzciny pospolitej. Wyraźnie zwiększone zagęszczenie obu gatunków poczwarówek wykazano wzdłuż skraju rowu melioracyjnego. Poczwarówki wykazano również wzdłuż południowej granicy obszaru, przy doprowadzalniku uchodzącym ze zwartego olsu, jednak gatunkiem dominującym była poczwarówka rozdęta, nie należy jednak wykluczać możliwości występowania na tym stanowisku ślimaków stwierdzonych w części północnej ostoi soleckiej.

Dane wprowadzono w 2009 roku.

Interpretacja turystyczna :

Obszar położony w gminach Piaseczno i Góra Kalwaria.
Gmina Piaseczno położona w bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy jest atrakcyjnym terenem turystyki weekendowej. Lasy Chojnowskiego Parku Krajobrazowego z terenem rekreacyjnym „Zimne Doły”, ośrodek wypoczynkowy „Wisła” czy dolina rzeki Jeziorki już teraz przyciągają wielu weekendowych turystów ze stolicy. Warto tez zainteresować się historią i zabytkami miasta, które w 2009 roku obchodzi jubileusz 575-lecia nadania praw miejskich. Niezwykle atrakcyjne z punktu widzenia turystyki weekendowej są również najbliższe okolice Piaseczna. Szczególnie godne polecenia są: uzdrowisko Konstacin-Jeziorna, historyczne miasto Góra Kalwaria oraz ruiny zamku w Czersku.
Niewątpliwą atrakcją turystyczną gminy jest kolej wąskotorowa, która jeździ już od ponad 100 lat. Trasa prowadzi przez malownicze okolice, po równinnym terenie z rozległymi sadami owocowymi, kompleksami stawów, dolinami rzek.
Historycznie rzecz ujmując kolej jeździła na trasie:
Piaseczno-miasto - Głosków - Tarczyn - Grójec i dalej przez Małą Wieś - Mogielnicę do Nowego Miasta nad Pilicą.
Długość trasy Piaseczno - Grójec - Piaseczno wynosi 56 km. Natomiast Piaseczno - Nowe Miasto - Piaseczno 142 km. więcej
Na terenie gminy jest kilka bardzo atrakcyjnych terenów rekreacyjnych położonych w lasach Chojnowskiego Parku Krajobrazowego wzdłuż dolin rzek Jeziorki oraz Czarnej. Już teraz korzystają z niego nie tylko mieszkańcy gminy , ale także goście weekendowi z południowej części Warszawy.
Piesze szlaki turystyczne w gminie Piaseczno:
Chojnowski szlak zabytków przyrody
Główny szlak Lasów Chojnowskich
Szlak Południkowy
Szlak Magdalenka - Zalesie Górne
Rowerowe szlaki turystyczne wokół Piaseczna:
Trasa zielona - Chojnowski Szlak Rowerowy
Kabaty - Rezerwat Las Kabacki - Julianów - Piaseczno – Żabieniec (12km) i dalej w stronę gminy Góra Kalwaria do Czerska ( 45km).
Trasa czarna - 15 km
Obory - Rezerwat Obory - Czarnów - Rezerwat Chojnów - Zalesie Górne "Ośrodek Wisła"
Trasa niebieska – Oborski Szlak Rowerowy
Kabaty - Konstancin-Jeziorna - Obory - Słomczyn - Góra Kalwaria ( 27km)
Trasa granatowa - 17 km – w trakcie wyznaczania
Służewiec stacja PKP - Pyry- Nowa Iwiczna - Piaseczno
Trasa czerwona - 45 km – w trakcie wyznaczania
Kabaty - Rezerwat Las Kabacki - Józefosław - Mysiadło - Piaseczno - Zalesie Dolne - Rezerwat Uroczysko Stephana - Orzeszyn - Baniocha - Góra Kalwaria
Trasa żółta - 25 km – w trakcie wyznaczania
Żabieniec - Rezerwat Uroczysko Stephana - Nowinki - Krępa - Sierzchów - Góra Kalwaria – Czersk
Góra Kalwaria, która uzyskała prawa miejskie w 1670 r. jest ciekawym i wartym odwiedzenia miejscem. Posiada bardzo interesujący układ przestrzenny, jeden z najbardziej oryginalnych na Mazowszu. Założycielem Góry Kalwarii był biskup poznański Stefan Wierzbowski, który zgodnie z duchem kontrreformacji postanowił utworzyć nowe centrum pielgrzymkowe. Miasto powstało w miejscu istniejącej tu wcześniej wsi Góra. Biskup Wierzbowski założył Nową Jerozolimę, jak nazwano miasto, na planie krzyża łacińskiego, według rozpowszechnionych w XVII w. wzorów nawiązujących do układu przestrzennego Jerozolimy. U podstawy krzyża znalazło się sztucznie usypane wzgórze (obecnie cmentarz parafialny). Oś pionową wyznacza dzisiejsza ulica Kalwaryjska wraz z rynkiem, wzdłuż której usytuowano nieistniejące dziś stacje drogi krzyżowej. Oś pozioma to obecne ulice Pijarska i Dominikańska.
Najświetniejszym przedstawicielem stylu klasycystycznego w Górze Kalwarii jest Ratusz. Wzniesiony został w latach 1829-34 według projektu Bonifacego Witkowskiego z poprawkami Henryka Marconiego. Spłonął podczas wycofywania się z miasta oddziałów Wehrmachtu. Po zakończeniu remontu w 1951 r. budynek przeznaczono na siedzibę władz miasta i gminy oraz Urzędu Stanu Cywilnego.
Naprzeciw Ratusza znajduje się barokowy kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, zwany "Kaplicą Piłata". Wybudowano go w II połowie XVII w. U zbiegu ramion krzyża tworzonego przez główne ulice miasta. Stanowił pocztkową stacji Drogi Pasyjnej. W krypcie kościoła spoczywa bp Stefan Wierzbowski - założyciel miasta. Także tutaj zobaczyć można najcenniejszy zabytek sakralny Góry Kalwarii - XVI - wieczną woskową Pietę. Przywieziona została do Polski prawdopodobnie na zamówienie króla Zygmunta III Wazy. Do Góry trafiła jako dar królowej Eleonory - wdowy po Michale Korybucie Wiśniowieckim.
Architektoniczną perłą Góry Kalwarii jest również pobernardyński barokowy zespół klasztorny oraz parafialny kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Pobudowany w latach 1756 -70 stanął w miejscu drewnianej fary, zniszczonej przez huragan. Spoczywający w podziemiach fundator kościoła marszałek Franciszek Bieliński - powierzył budowę Włochowi Jakubowi Fontanie.
W założonym na tyłach klasztoru ogrodzie odnajdziemy XVIII - wieczną kaplicę św. Antoniego Padewskiego, ze słynącą z cudów figurą świętego. Legenda mówi, że posąg przyniosły do Góry Kalwarii spiętrzone wody Wisły.
Natomiast naprzeciw kościoła parafialnego w XVIII w. wzniesiono tzw. Pałac Biskupi, dawny Sąd Pokoju, obecnie służący za siedzibę Archiwum Państwowe m.st. Warszawy oddział w Górze Kalwarii.
W jego pobliżu znajduje się popiersie marszałka Józefa Piłsudskiego - wykonana w brązie rekonstrukcja przedwojennego pomnika autorstwa Marii Owczarczyk, odsłonięta w czerwcu 1989 r. Marszałek Piłsudski odwiedził Górę Kalwarię dwukrotnie.
Najlepiej zachowanym obiektem należącym do barokowego układu miasta jest Wieczernik w dzielnicy Marianki. Wybudowany dla zakonu marianów, stał się miejscem pochówku założyciela zgromadzenia o. Stanisława Papczyńskiego. Stąd dwukrotnie wyruszał on w pieszą wędrówkę do Rzymu. Kościół wzniesiony w stylu zbliżonym do podhalańskiego, obecnie otoczony jest przez park. Znajdziemy w nim współczesną drogę krzyżową dłuta Hanny Grocholskiej.
Spacerując po Górze Kalwarii warto obejrzeć także dawne Kolegium Pijarów, ufundowane w 1675 r. przez biskupa Wierzbowskiego, a w XIX w. wykorzystywane przez wojska carskie na koszary. Od ponad 160 lat mieści się tu największy w Polsce dom pomocy społecznej.
Do cennych zabytków miasta należy dawny żydowski Dom Modlitwy, wybudowany w 1901 r. W okresie międzywojennym był miejscem modlitw wyłącznie dla chasydów - Żydów przestrzegających surowych reguł religii mojżeszowej. Obok, kilka lat wcześniej, wzniesiono dwór cadyka.
Do wyjątkowych zabytków okolic Góry Kalwarii zaliczyć trzeba drewniany wiatrak typu "koźlak" w Lininie. To oryginalny, XIX - wieczny, ostatni tego typu młyn warszawski. Zakończył pracę po okupacji.Galeria fimów GalerieGaleria wydarzeń
Szlaki turystyczne i rowerowe:
SZLAK NIEBIESKI „WARSZAWSKI SZLAK ROWEROWY WISŁY”
Wólka Węglowa – ul. Prozy - ul. Farysa - ul Papirusów - Park Młociński - ul. 11 Listopada - ul. Warszawska – ul. Estrady - ul. Graniczna - ul. Kampinoska – Las Młociński - ul. Dankowicka - ul. Humanistów - ul. Michaliny - ul. Encyklopedyczna – ul. Heroldów - ul. Marymoncka – ul. Wybrzeże Gdańskie - rezerwat „Lasek Bielański” - Park Kępa Potocka - ul. Wybrzeże Gdyńskie – ul. Stanka - Park E. Rydza Śmigłego – Agrykola - ul. Belwederska - ul. Jana Sobieskiego – al. Wilanowska - ul. Przyczółkowa - ul. Drewny - Konstancin-Jeziorna - Obory - Dębówka - Góra Kalwaria - Czersk
Długość trasy: 65,5 km
SZLAK ZIELONY „CHOJNOWSKI SZLAK ROWEROWY”
Kabaty - rezerwat „Las Kabacki” - Piaseczno - Żabieniec - Baniocha - Góra Kalwaria
Długość trasy: 24 km
Szlak czarny (łącznikowy): Konstancin Jeziorna (Obory) - rezerwat „Obory” - Czarnów - Pilawa – Zalesie Górne (12,5 km)
Szlak żółty (łącznikowy): Czarnów - Słomczyn (4 km)
CZERWONY SZLAK ROWEROWY WOKÓŁ GÓRY KALWARII
Ratusz miejski – ul. Lipkowska - Fortyfikacje – Wólka Dworska - Brześce – Wólka Załęska – Moczydłów – Kąty – Mikówiec – Wilczynek – Wola Dobieska - Krępa – Czarny Las – Cendrowice - Sobików – Czaplin – Linin – Pęcław – Jezioro Czerskie – Góra Kalwaria
Długość trasy: 54 km
Turystyczna ścieżka spacerowa (5,5 km)
Warto odwiedzić Prywatne muzeum regionalne Państwa Bożeny i Wojciecha Prus-Wiśniewskich
w Górze Kalwarii.
W Górze Kalwarii znajdują się 4 gospodarstwa agroturystyczne, motele, ośrodek wypoczynkowy, restauracje, pizzerie, puby, bary.
Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. ul. Ciołka 10 A, p. 201, 221 w Warszawie. Można zapoznać się ze stronę internetową ROT Mazowsze: www.mrot.pl a w razie szczegółowych pytań skontaktować się mailowo: biuro@mazowsze.mrot.pl. Lokalne organizacje turystyczne (LOT) w województwie mazowieckim można odwiedzić w Przasnyszu (LOT Północnego Mazowsza), Ostrołęce (Kurpiowska Organizacja Turystyczna), Siedlcach (Nadbużańska LOT), Ossowie/Kobyłce (LOT "Cud nad Wisłą”), Nowym Dworze Mazowieckim (LOT Trzech Rzek), Ostrowi Mazowieckiej (Powiatowa Organizacja Turystyczna).

formy ochrony przyrody
Chojnowski Park Krajobrazowy [ park krajobrazowy ],
Zagrozenia :

Potencjalne zagrożenia to: zmiany stosunków wodnych w skutek melioracji, sukcesja będąca następstwem zaniechania dotychczasowego użytkowania, presja inwestycyjna związana z zabudową jednorodzinną i usługową.
Nie do końca jest możliwe ocenienie wpływu znajdującego się w pobliżu składowiska odpadów w Łubnej - ew. prawdopodobne możliwość podsiąkania wód. Na terenie projektowanego obszaru znajdują się gazociągi średniego ciśnienia, które wymagają zachowania strefy kontrolowanej po obu stronach gazociągu. W tej strefie zabronione jest m in. sadzenie drzew, co w przypadku łąki może nie ma znaczenia (działanie zgodne z wymogiem ochrony), teren ten musi być jednak dostępny dla operatora sieci w celach kontroli lub np. usunięcia awarii. Z informacji uzyskanych z gminy Góra Kalwaria wynika, że w planach miejscowych zagospodarowania przestrzennego planowana jest od strony wschodniej i południowo - wschodniej, zabudowa mieszkaniowo usługowa, częściowo wchodząca w obszar. Ponadto, w studium gminy Góra Kalwaria planowana jest droga lokalna łącząca gminę Góra Kalwaria z gminą Piaseczno. Stanowić to może potencjalne zagrożenie związane z urbanizacją tych terenów.

Siedliska
ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
czerwończyk nieparek     [bezkręgowiec ]
kumak nizinny     [płaz ]
modraszek nausitous     [bezkręgowiec ]
modraszek telejus     [bezkręgowiec ]
poczwarówka jajowata     [bezkręgowiec ]
poczwarówka zwężona     [bezkręgowiec ]
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, http://www.warszawa.rdos.gov.pl, e-mail: rdos.warszawa@mazowieckie.pl, fax: (022) 55 65 602, tel.: (022) 55 65 600

Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna, ul. Ciołka 10 A, pokój 201, 221, 01-402 Warszawa, tel.: (22) 877 20 10, fax: (22) 877 22 70, e-mail: biuro@mazowsze.mrot.pl, strona internetowa: http://www.mrot.pl

Wojewódzki Zespół Specjalistyczny województwa mazowieckiego.



GMINY
Piaseczno,
Góra Kalwaria,