Rzeka Białka na odcinku Lelów-Wąsosz stanowi jeden z lepiej zachowanych cieków o charakterze pstrągowym w województwie śląskim. Krajobraz przez który płynie jest urozmaicony - są to łąki kośne i rolniczo wykorzystywane, fragmenty nieużytków, zbiorowiska leśne. Obszar w 86% pokrywają siedliska łąkowe i zaroślowe, lasy iglaste zajmują 10% , a pozostałą część torfowiska, bagna, roślinność na brzegach wód, młaki.
Na odcinku Lelów - Aleksandrów brzeg porastają fragmenty łęgu z olchą czarną, wierzbami. Rzeka niesie czyste wody a koryto jest piaszczyste. Niektóre odcinki są uregulowane, na innych rzeka meandruje.
Z żyjących tutaj ryb na uwagę zasługuje pstrąg potokowy, kiełb, głowacz białopłetwy, śliz. Pod nawisami traw obserwować można sporo narybku. Spotykane są żaby "zielone" i żaba trawna. W strefie przybrzeżnej koryta miejscami pojawia się moczarka, manna mielec, pałka. W korycie w okolicy Aleksandrowa częste są zawady w postaci fragmentów zwalonych drzew. Brzegi porośnięte pałką szerokolistną, sadźcem konopiastym, wierzbówką, miejscami ostem. Rzeka Biała przed mostem w Wąsoszu jest w dobrej kondycji przyrodniczej. Piaszczyste dno jest czyste, podobnie jak płynąca woda. Na całym odcinku spotyka się ślady aktywności bobrów. Wielkość populacji minoga strumieniowego w chwili obecnej jest trudna do oszacowania, chociaż wydaje się być stosunkowo liczna (dotyczy to również bezimiennego potoku zasilającego Białkę).
W stawach hodowlanych w okolicy wsi Biała stwierdzono występowanie kumaka nizinnego i wydry. W najbliższym sąsiedztwie brak jest bezpośrednich obiektów mogących pogorszyć jej stan sanitarny.

Dane zaktualizowano w 2009 r.

Preferowany dojazd pociągiem do Częstochowy, a następnie autobusem lub transportem własnym do miejscowości na terenie gminy Lelów.
Gmina Lelów jest położona w południowo-wschodniej części powiatu częstochowskiego. Gmina Lelów posiada korzystne położenie przy drodze krajowej wchód - Zachód - Kielce, Szczekociny, Olsztyn, Olsztyn - Częstochowa, Opole, ze skrzyżowaniem z drogą na kierunku północno-południowym - Włoszczowa, Koniecpol, Myszków, Katowice z odgałęzieniem na Wolbrom i Kraków, co stwarza warunki znacznego rozwoju gospodarczego na kierunkach obsługi uczestników ruchu tranzytowego.

Turystyka krajoznawcza
Zabytki w gminie Lelów:

• Zespół kościelny, Kościół Św. Marcina, Lelów
• Młyn wodny, Lelów
• Pozostałości warowni miejskiej, Lelów
• Zespół dworski, Biała Wielka
• Młyn wodny, Biała Wielka
• Zespół dworski, Turzyn
• Zespół kościoła pw. Wniebowzięcia NMP kościół, Staromieście

Turystyka aktywna
Istnieje możliwość zorganizowania spływu pontonowego rzeką Białką w Lelowie, http://info.enetia.pl/
Przez teren gminy biegnie szlak rowerowy Zwierkowskich, łączący miejscowości Lelów i Drochlin. Szlak ma 10,5 km długości, ponad 50% trasy biegnie drogami leśnymi. Główne walory szlaku to urokliwa przyroda oraz zabytki architektury.

Dokonana weryfikacja terenowa wskazała, że głównym zagrożeniem, dla zachowania we właściwym stanie populacji minoga strumieniowego w Białce są głównie zagrożenia zewnętrzne: jednym z nich jest potencjalne mogące wystąpić w górnym odcinku rzeki znaczne pogorszenie jakości wody spowodowane przez rozbudowujący się Lelów.
Potencjalnym, lecz mogącym realnie wystąpić zagrożeniem jest także koryta rzecznego. Takie posunięcie zniszczyłoby walory rzeki. Innym typem poważnego zagrożenia jest dowolne przepływu wody poniżej węzła rozrządowego w Wąsoszu. Przeprowadzone oględziny oraz informacje pracowników Zarządu Okręgu PZW w Częstochowie potwierdzają katastrofalny stan rzeki na tym odcinku spowodowany minimalnymi przepływami. Przy znacznej insolacji prowadzi to do silnego przegrzania wody i związanych z tym konsekwencji dla zimnolubnych gatunków.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach
ul. Powstańców 41a, 40-024 Katowice
tel. (32) 207 78 01, 207 78 80, fax (32) 207 78 84
e-mail: rdos-sekretariat@katowice.uw.gov.pl, http://katowice.rdos.gov.pl/